Η οπτικοακουστική παιδεία στην εκπαίδευση

Ένα από τα θέματα που απασχόλησαν το 1ο Διεθνές Συνέδριο της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου που συνδιοργανώθηκε με τον Σύνδεσμο Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση την Παρασκευή και το Σάββατο που μας πέρασε στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης ήταν η οπτικοακουστική παιδεία στην τυπική εκπαίδευση. Στόχος του ίδιου του Συνεδρίου όπως ρητά διατυπώθηκε ήταν " η διεύρυνση της σημασίας της οπτικοακουστικής παιδείας για μια κοινωνία σε κρίση" .Και ειδικότερα " πως μια ταινία μπορεί να σου ανοίξει τα μάτια, να σου αλλάξει τον τρόπο που βλέπεις τον κόσμο και επίσης το πως το να ξέρεις "να διαβάσεις" την οπτικοακουστική γλώσσα σε κάνει λιγότερο ευάλωτο σε διάφορα είδη προπαγάνδας".

Το θέμα ανέπτυξαν με ομιλίες τους οι Κατερίνα Ευαγγελάκου, σκηνοθέτρια, σεναριογράφος, ο Μένης Θεοδωρίδης, σκηνοθέτης, παιδαγωγός, ο Βασίλης Κοσμόπουλος, σκηνοθέτης, η Μαρία Λεωνίδα, σκηνοθέτρια και ο Νίκος Τσαγκαράκης, κριτικός κινηματογράφου. Πολλοί από τους ομιλητές είχαν και προσωπική εμπειρία από την εφαρμογή της οπτικοακουστικής παιδείας στα σχολεία είτε μέσα από την ενεργό συμμετοχή τους παλιότερα στο Πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ-Εκπαίδευση και Πολιτισμός είτε από την απασχόληση τους στα καλλιτεχνικά σχολεία.

Όπως ιδιαίτερα επεσήμανε ο Βασίλης Κοσμόπουλος, που συμμετείχε στην εφαρμογή του Προγράμματος ΜΕΛΙΝΑ στο νομό Χανίων το 2001-2004 " επιχειρήθηκε να χρησιμοποιηθεί η τέχνη για να αναζωογονήσει τον θεσμό του σχολείου που πεθαίνει, όχι σαν ένα επιπλέον μάθημα αλλά μέσα από δράσεις και δραστηριότητες, στο πλαίσιο μιας διαφορετικής αντίληψης για το καθημερινό μάθημα, συνδυάζοντάς τες με παρεμβάσεις στην τοπική κοινωνία και τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά".

Ο ίδιος τόνισε ότι η χρήση της οπτικοακουστικής παιδείας στα σχολεία είναι " ζήτημα ορατού μέλλοντος της δημοκρατίας, καθώς το κίνημα των εικόνων εδώ και 100 χρόνια από τότε που ξεκίνησε απειλεί πλέον την πρωτοκαθεδρία του λόγου και η αντίφαση βρίσκεται στο γεγονός ότι ενώ είναι θριαμβευτικά παρών στην καθημερινή ζωή των μαθητών είναι θλιβερά απών από την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία".

Η σκηνοθέτρια Κατερίνα Ευαγγελάκου επεσήμανε ότι "τα επόμενα 10 χρόνια η οπτικοακουστική γλώσσα θα διδάσκεται παντού, στα σχολεία, τα Πανεπιστήμια, είναι μονόδρομος" .Επικαλέστηκε το παράδειγμα του γαλλικού υπουργείου Παιδείας, που ήδη έχει εντάξει στο εκπαιδευτικό του πρόγραμμα ταινίες, ώστε τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με έννοιες όπως η δικαιοσύνη , η ελευθερία με πολύ πιο αποτελεσματικό τρόπο", υποστηρίζοντας ότι " το οπτικοακουστικό παιχνίδι όπου εφαρμόστηκε απέδωσε, καθώς όπως έχει πει και ο ίδιος ο Αριστοτέλης η ψυχή ποτέ δεν σκέφτεται χωρίς εικόνα".

Ο σκηνοθέτης της ΕΤ1 Μένης Θεοδωρίδης από την πλευρά του και μέσα από την εμπειρία που και ο ίδιος έχει αποκομίσει από την συμμετοχή του στο Πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ τόνισε την ανάγκη" να συνδιαλέγεται η εξοικείωση με την καλλιτεχνική έκφραση με την κριτική αντιμετώπιση κάθε οπτικοακουστικού έργου" .

Επίσης αναφέρθηκε στις τεράστιες δυνατότητες χρήσης της οπτικοακουστικής γλώσσας σε μαθήματα, όπως η ιστορία η γλώσσα, τα μαθηματικά, οι φυσικές επιστήμες, στην δυνατότητα οπτικοακουστικής απόδοσης της λογοτεχνίας και στη δυνατότητα χρήσης ασκήσεων με τη μορφή animation.

Η Μαρία Λεωνίδα πάλι σκηνοθέτρια-εκπαιδεύτρια στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Διαπολιτισμικής Επικοινωνίας "Καρπός" επικαλέστηκε την προσωπική της εμπειρία για το πως "τα εργαλεία του κινηματογράφου και γενικότερα της οπτικοακουστικής γλώσσας επιτρέπουν και ακόμα παροτρύνουν στην επεξεργασία όχι μόνο θεματικών ενοτήτων και εννοιών αλλά και των διαπροσωπικών σχέσεων που απασχολούν το σχολείο σήμερα", παρουσιάζοντας φωτογραφικό υλικό από ένα σχολείο σχετικά με την επεξεργασία εννοιών όπως η διαφωνία, η διαπραγμάτευση και η συμφωνία.

Τέλος ο Νίκος Τσαγκαράκης, κριτικός κινηματογράφου, που διδάσκει στο καλλιτεχνικό σχολείο του Ηρακλείου Κρήτης ανέπτυξε εκτενώς τη κατάσταση που υπάρχει στα τρία καλλιτεχνικά σχολεία που υπάρχουν στην Ελλάδα σήμερα .

Ο κ. Τσαγκαράκης υποστήριξε "την αναγκαιότητα του θεσμού και τη σημαντική αλλαγή που φέρνει στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον ορισμό του σχολικού μαθήματος, αποκαλύπτοντας τη "φοβία" που έχει το ελληνικό σχολείο να αποκολληθεί από το παραδοσιακό πρόγραμμα σπουδών και να ακολουθήσει ένα διαφορετικό περισσότερο ανθρωποκεντρικό παρά επιστημονικοφανή προσανατολισμό".

Ακόμη , υπογράμμισε " την ολιγωρία της ελληνικής πολιτείας προς ένα θεσμό, η δημιουργία του οποίου θα μπορούσε να έχει αποτελέσει ορόσημο στην πρόοδο της ελληνικής δημόσιας εκπαίδευσης, αντί να υποφέρει από την αδιαφορία και την έλλειψη προγραμματισμού της δημόσιας διοίκησης". 

Πηγή : edugate.gr