Ημερίδα για το Σχολικό Εκφοβισμό: Έκκληση για βοήθεια η επιθετική συμπεριφορά του παιδιού

Λίγο μετά τις 10:00 το πρωί του Σαββάτου 20 Απριλίου 2013 ξεκίνησε η συζήτηση για το καυτό θέμα του Σχολικού Εκφοβισμού, στην ημερίδα που διοργάνωσε το Μαράσλειο με το NEWS 247.

Γονείς, φοιτητές και εκπαιδευτικοί έδωσαν το παρών στο κεντρικό αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής για να ενημερωθούν και να μάθουν περισσότερα για τον Σχολικό Εκφοβισμό.

 

Μετά τις απαραίτητες συστάσεις από την γ. γραμματέα του Συλλόγου Γονέων & Κηδεμόνων Μαρασλείου Μαρία Γκιάτα Ποζιού και τον χαιρετισμό του Πρόεδρου του Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Δημοσθένη Δασκαλάκη και του καθηγητή στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννη Βρεττού ξεκίνησε η συζήτηση.

 

Τον λόγο πήρε η σχολική ψυχολόγος στη Σχολή Μωραΐτη Φωτεινή Ξενάκη η οποία μας εισήγαγε στο φαινόμενο «Σχολικός Εκφοβισμός».

Η κ.α Ξενάκη υπογράμμισε το ρόλο του σχολείου και τη γενικότερη στάση απέναντι στα παιδιά. «Όσο περισσότερο το σχολείο μοιάζει με κοινότητα τόσο τα παιδιά διαμορφώνουν μια θετική συμπεριφορά», είπε και τόνισε πως έτσι να παιδιά μαθαίνουν να σέβονται τη διαφορετικότητα.

Παράλληλα τόνισε πως σήμερα είμαστε πιο έτοιμοι να αναγνωρίζουμε τα συμβάντα του σχολικού εκφοβισμού και να αναλαμβάνουμε δράση για αυτό.  Αναφέρθηκε δε στις μορφές εκφοβισμού και στα παιδιά –θύματα και στα παιδιά-θύτες. Τέλος, μίλησε και για την υπόθεση του αγνοούμενου μικρού Άλεξ που συντάραξε την ελληνική κοινωνία.

 

"Η κρίση έχει αυξήσει τα περιστατικά"

Από τη πλευρά της, η ψυχολόγος-παιδοχυψολόγος και συγγραφέας Αλεξάνδρας Καππάτου τόνισε πως ελάχιστα είναι τα περιστατικά που έρχονται στο φως, ενώ  η ομιλία της επικεντρώθηκε στα συμπτώματα-ενδείξεις που μπορούν να δουν οι γονείς ώστε να καταλάβουν ότι κάτι δε πάει καλά με το παιδί τους.

Μάλιστα και με τη κρίση η οποία όπως είπε «έχει τραβήξει ένα χαλάκι κάτω από τα πόδια μας» τα περιστατικά έχουν αυξηθεί.

«Οι ενδείξεις δεν είναι εύκολο να ανιχνευθούν», τόνισε και προσέθεσε πως ο γονέας μπορεί να υποπτευθεί πως κάτι τρέχει όταν το παιδί γυρνάει σπίτι με σκισμένα ρούχα, χαλασμένη τσάντα κτλ.

«Τα παιδιά συνήθως δε μιλάνε, ντρέπονται και φοβούνται τα χειρότερα», είπε και προσέθεσε πως άλλο ένα στοιχείο που πρέπει να μας ανησυχήσει είναι η κοινωνική απομόνωση του παιδιού,  όταν τα άλλα παιδιά δεν το κάνουν παρέα και αυτό ψεύδεται ότι του αρέσει να είναι μόνο του.

Μεταξύ άλλων, η κ.α Καππάτου επικεντρώθηκε στους εφήβους ενώ σημείωσε πως είναι σημαντικό ο γονιός να ανιχνεύσει τυχόν αλλαγή συμπεριφορά του παιδιού αλλά και να αναρωτηθεί αν όλα πάνε καλά μέσα στο σπίτι.

«Έχουμε τη τάση να μιλάμε ως γονείς και όχι να ακούμε», είπε και τόνισε πως πρέπει να είμαστε καλοί ακροατές.

"Το παιδί χρησιμοποιεί επιθετική συμπεριφορά για να ζητήσει βοήθεια"

Βαθύτερα στον σημαντικό ρόλο των γονέων αναφέρθηκε η ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια Νόρα Κοντοστεργίου η οποία επικεντρώθηκε στην προβληματική σχέση γονέα-παιδιού.

 

«Το παιδί χρησιμοποιεί επιθετική συμπεριφορά μιμούμενο τυχόν συμπεριφορές από το οικογενειακό περιβάλλον. Χρησιμοποιεί τη βία για να πάρει αυτό που θέλει», σημείωσε.

«Τα παιδιά με τη συμπεριφορά τους μας ενημερώνουν για το τι θέλουν και πως σκέφτονται, ζητάνε με τον τρόπο τους βοήθεια», προσέθεσε.

«Η επιθυμία για κυριαρχία είναι έντονη όταν το παιδί μέσα του νιώθει ανήμπορο και κάτι το έχει τραυματίσει», είπε και τόνισε πως οι γονείς εγκλωβίζονται σε πρότυπα που τους πλασάρουν τα ΜΜΕ.

 

Έπειτα, η κα Χρυσή Χατζηχρήστου, Καθηγήτρια Σχολικής Ψυχολογίας Διευθύντρια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σχολικής Ψυχολογίας και του Κέντρου Έρευνας και Εφαρμογών Σχολικής Ψυχολογίας Πανεπιστήμιο Αθηνών αναφέρθηκε με την ομιλία της στην ενίσχυση των θετικών σχέσεων και την ψυχική ανθεκτικότητα στο σχολείο και στην οικογένεια.

Υπογράμμισε μεταξύ άλλων, το σημαντικό ρόλο των «σημαντικών άλλων», των ενηλίκων που εμπλέκονται σε οποιαδήποτε μορφή σχέσης με τα παιδιά ενώ αναφέρθηκε και στους παράγοντες επικινδυνότητας και τους προστατευτικούς παράγοντες.

«Είναι σημαντικό το καλό κλίμα στο σχολείο», υπογράμμισε, ενώ σημείωσε ότι η επίλυση συγκρούσεων είναι μέρος της ανάπτυξης των παιδιών και της διαμόρφωσης του χαρακτήρα τους.

Αναφέρθηκε δε και στο «πείραγμα» και πως αυτό μπορεί να εξελιχθεί, ενώ υπογράμμισε ότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση των όρων.

Μετά το πέρας των τεσσάρων ομιλιών ακολούθησε δημιουργική συζήτηση με το κοινό, το οποίο έθεσε τις όποιες απορίες είχε. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι ακροατές επικεντρώθηκαν στο θέμα της απόκρυψης από τα παιδιά και στην αγωνία τους να διαγνώσουν το πρόβλημα. Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στο ρόλο του «καρφιού» και πως πρέπει να αλλάξει αυτό το κοινωνικό φαινόμενο αρχής εξαρχής από την οικογένεια. Πρέπει δηλαδή το παιδί να μιλήσει, να μη νιώθει τύψεις και φόβο και να μας φύγει  η σκέψη «α είναι καρφί».

«Να μη μιλάμε για το παιδί αλλά μαζί με το παιδί», τόνισε η διακεκριμένη νομικός και πρόεδρος της «Φροντίδας» Ειρήνη Δορκοφίκη, η οποία αναφέρθηκε στο νομικό πλαίσιο και τις ενέργειες στις οποίες πρέπει ή δεν πρέπει να προβεί ο γονιός προς όφελος των παιδιών του.

 

Σημαντικός παράγοντας το γέλιο, το χιούμορ, τόνισε και έδωσε ως παράδειγμα μια γυναίκα που της τηλεφώνησε πριν πάει να αυτοκτονήσει. «Είναι καλοκαίρι και μυρίζουν τα αίματα της είπε» και μετά από λίγο βρέθηκαν να τρώνε παρέα και να συζητάνε.

«Μπορείς να σώσεις πολλά παιδιά που έχουν οργή», ανέφερε και σημείωσε «ποτέ μη λέτε τη φράση «στο’λεγα», γιατί τα παιδιά δεν ακούνε αλλά βλέπουν».

«Που είναι η δική μας ενοχή, θα πρέπει να λέμε στον θύτη», υπογράμμισε. Το παιδί δε φτάνει να είναι ούτε θύτης ούτε θύμα αν έχει υγιείς οικογενειακές σχέσεις, κατέληξε.

Ερωτηθείσα για το τι πρέπει να κάνει όποιος γνωρίζει μια περίπτωση σχολικού εκφοβισμού, τόνισε πως σύμφωνα και με το νόμο, να μιλήσει.

"Ηλεκτρονικός εκφοβισμός: Σημαντικός ο ρόλος της επαυξημένης πραγματικότητας"

Ο Ματθαίος Κάκαρης, IT consultant και υπεύθυνος υλοποίησης του Ευρωπαϊκού έργου Dynamic Identity με θέμα την ασφάλεια των παιδιών στην πλοήγησή τους στο διαδίκτυο, άρχισε την ομιλία του, εξομολογώντας μας ότι έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού καθότι εκφέρει κάπως χαριτωμένα, όπως είπε, το γράμμα λάμδα.

 

Ο κ. Κάκαρης ανέφερε πως τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι και υπογράμμισε το ρόλο της επαυξημένης πραγματικότητας.

«Η εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα είναι ένα άριστο εργαλείο για τους δασκάλους», είπε και προσέθεσε πως μέσω αυτής μπορούν οι μαθητές να αναγνωρίσουν μορφές διαδικτυακού εκφοβισμού.

Παράλληλα, έκανε αναφορά στο IdentifEYE το οποίο είναι ένα τέτοιου είδους παιγνίδι εικονικής πραγματικότητας που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί στις τάξεις τους.

«Η βασική ιδέα στήθηκε στο γεγονός ότι τα παιδιά θεωρούν ότι κάθε ψηφιακή ταυτότητα που συναντούν την θεωρούν αληθινή», τόνισε, λέγοντας πως κάτι τέτοιο επιβεβαιώθηκε. Τα παιδιά θεωρούσαν δηλαδή πως όπως εκείνα δίνουν τα προσωπικά τους στοιχεία στο διαδίκτυο, έτσι κάνουν όλοι. Δεν μπορούσαν να κατανοήσουν πως μπορεί να λειτουργήσει ένα ψηφιακό προφίλ.

Β’ Μέρος Ημερίδας

"9 στα 10 παιδιά έχουν υπάρξει θύτες ή θύματα"

Μετά το πέρας του πρώτου μέρους της ημερίδας, το οποίο απευθυνόταν κυρίως σε γονείς και παιδιά, το δεύτερο μέρος είχε εκπαιδευτικό χαρακτήρα καθότι απευθυνόταν κυρίως σε εκπαιδευτικούς.

Την εικόνα στα ελληνικά σχολεία περιέγραψε ο Ταμίας της ΟΛΜΕ και πρ. Πρόεδρος του Κέντρου Μελετών της ΟΛΜΕ, Νικηφόρος Κωνσταντίνου, παραθέτοντας στοιχεία για την σχολική βία στην Ελλάδα.

 

«Οι συγχωνεύσεις σχολείων, οι ελλείψεις καθηγητών θα συμβάλλουν ενισχυτικά στη διόγκωση των φαινομένων βίας», τόνισε ο κ. Κωνσταντίνου,  προσθέτοντας ότι το μέλλον προβλέπεται δυσοίωνο για την καθημερινότητα του ελληνικού σχολείου.

Οι έρευνες δείχνουν έξαρση του φαινομένου σε σύγκριση με τα στοιχεία της τελευταίας δεκαετίας. Σημαντική είναι η αύξηση στο ποσοστό των εφήβων που αναφέρουν ότι έχουν υπάρξει θύτες.

Συγκλονιστικό είναι δε ότι το 90% των μαθητών όλων των ηλικιών υπήρξε θύμα ή θύτης εκφοβισμού. Το τελευταίο χρόνο δε σχεδόν ένας στους έξι εφήβους αναφέρει ότι έχει έρθει στα χέρια με κάποιον τουλάχιστον 3 φορές τον τελευταίο χρόνο. Σημείωσε, επίσης, ότι «κερδίζει έδαφος» ο διαδικτυακός εκφοβισμός.

Μεταξύ άλλων τόνισε πως το υπουργείο καθυστέρησε να αναγνωρίσει το πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού. Ωστόσο έχει γίνει ένα πρώτο βήμα καθώς εστάλη σχετικό ερωτηματολόγιο στα σχολεία, τα οποία θα έχουν απαντηθεί μέχρι 27/04.

Στους αιτιολογικούς παράγοντες και τις επιπτώσεις του εκφοβισμού μεταξύ των μαθητών, αναφέρθηκε ο  επίκουρος καθηγητής Κλινικής Κοινωνικής Εργασίας Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας ΤΕΙ Αθήνας και επιστημονικός συνεργάτης της  Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.), Χάρης Ασημόπουλος.

 

«Το 94% των παιδιών με αναπηρία έχουν υπάρξει θύμα εκφοβισμού», σημείωσε μεταξύ άλλων ο κ. Ασημόπουλος, αναφερόμενος σε στοιχεία ερευνών.

Παράλληλα, αναφέρθηκε σε μερικούς μύθους εκφοβισμού. Για παράδειγμα, ο εκφοβισμός αφορά και περιορίζεται μεταξύ θύτη και θύματος. Αυτό είναι λάθος καθώς αγνοεί το δυναμικό ομαδικό χαρακτήρα του φαινομένου που εμπλέκει όλους στο σχολείο με συγκεκριμένους ρόλους.

«Οι ενήλικες δεν πρέπει να ενθαρρύνουν το «κάρφωμα». Άλλος ένας μύθος καθώς οι ενήλικες θα πρέπει να βοηθάνε στο να σπάσει η σιωπή. 

«Ο εκφοβισμός είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα με ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις στα παιδιά και πρέπει  να αναπτύσσονται προγράμματα πρόληψης σε συνεργασία εκπαιδευτικών και γονέων», τόνισε.

 

Έπειτα, τον λόγο πήρε η επίκουρη Καθηγήτρια Μαθησιακών Δυσκολιών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φωτεινή Πολυχρόνη η οποία αναφέρθηκε στις μαθησιακές δυσκολίες και στα ψυχοκοινωνικά προβλήματα παιδιών σχολικής  ηλικίας, ενώ την ημερίδα έκλεισε η σχολική σύμβουλος του 1ου Πρότυπου Πειραματικού Δ.Σ. Μαρασλείου, Σοφία Καλογρίδη, όπου έγινε η προβολή της ταινίας μικρού μήκους «Roman’s escape».

 

Η κα. Καλογρίδη τόνισε, φανερά συγκινημένη, πως αποφάσισε να συμπεριλάβει στην ομιλία της την εν λόγω προβολή γιατί πριν από μερικές μέρες μια μαθήτριά της έκανε απόπειρα μέσα στην αίθουσα.

Το μήνυμά της είναι να μην κλείνουμε τα μάτια στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και να ακούμε, να είμαστε ενεργοί ακροατές.

«Στο τέλος δε θα θυμόμαστε τα λόγια των εχθρών μας αλλά τη σιωπή των φίλων μας», κατέληξε η κα. Καλογρίδη, δανειζόμενη τα λόγια του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, μια φράση - τροφή για τη σκέψη όλων μας.

Πηγή : news247.gr