Η μελέτη της οργάνωσης και της άσκησης της κρατικής εξουσίας κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου αποτελεί το αντικείμενο της συνταγματικής ιστορίας. Η συνταγματική ιστορία προϋποθέτει την ύπαρξη κράτους, γι’ αυτό άλλωστε τα χρονικά της όρια συμπίπτουν με εκείνα του εξεταζόμενου κράτους. Ως χρονική αφετηρία της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας θεωρείται η έναρξη της Επανάστασης του 1821, όταν οι Έλληνες ξεσηκώθηκαν, πολέμησαν τον Τούρκο κατακτητή και διαμόρφωσαν τους πρώτους συνταγματικούς θεσμούς στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος.
Τα «ψηφισθέντα υπό τοπικάς Συνελεύσεις» τοπικά πολιτεύματα προοιώνιζαν μιαν ομοσπονδιακή οργάνωση του κράτους. Οι Έλληνες, σπρωγμένοι από τον πόθο και την ανάγκη τους να αποκτήσουν ένα οριστικό, φιλελεύθερο και δημοκρατικό πολίτευμα, ψήφισαν την 1η Ιανουαρίου 1822 το Σύνταγμα της Επιδαύρου, που αποτελεί και το πρώτο Σύνταγμα της αγωνιζόμενης Ελλάδας. Το 1823 ψηφίστηκε το πυκνότερο και αρτιότερο από το Σύνταγμα της Επιδαύρου Σύνταγμα του Άστρους.
Τη σειρά των Συνταγμάτων της Εθνεγερσίας ολοκληρώνει το Σύνταγμα της Τροιζήνας (1828), η λειτουργία του οποίου, όπως γίνεται δεκτό, θα οδηγού σε στη διαμόρφωση του κοινοβουλευτικού συστήματος. Το πραξικοπηματικό και ανεφάρμοστο «Ηγεμονικό» Σύνταγμα του 1832 διαδέχτηκε το Σύνταγμα του 1844 καθώς και αυτό του 1864, Συντάγματα τα οποία έθεσαν ουσιαστικά τις βάσεις για την ανάπτυξη του κοινοβουλευτισμού στη χώρα μας. Το πράγματι μακρόβιο για τα ελληνικά δεδομένα Σύνταγμα του 1864 αναθεωρήθηκε το 1911 κάτω από όχι ομαλές συνταγματικοπολιτικές συνθήκες. Το θνησιγενές Σύνταγμα του 1925 / 1926 ίσχυσε τυπικά ως τις 3 Ιουνίου 1927, ενώ χρονικά ακολούθησε η δικτατορία του στρατηγού Παγκάλου (4 Ιανουαρίου – 22 Αυγούστου 1926). Τη συνταγματική ιστορία της Ελλάδας συμπληρώνουν το Σύνταγμα του 1927, το οπισθοδρομικό Σύνταγμα του 1952, το Σύνταγμα του 1975, η αναθεώρηση του Συντάγματος του 1986 και το Σύνταγμα του 1975 / 1986 καθώς και η «νομοθετική» αναθεώρηση του 2001.
Το σημαντικότερο ίσως χαρακτηριστικό της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας από τη σύσταση του νέου ελληνικού κράτους ήταν η έντονη συνταγματική ανασφάλεια, η αβεβαιότητα που επικρατούσε ως προς την κατάσταση και το μέλλον των πολιτικών θεσμών. Μια από τις εκδηλώσεις της ανασφάλειας αυτής δεν είναι άλλη από τον υψηλό βαθμό αυστηρότητας των ελληνικών Συνταγμάτων, που απορρέει από τις πολύπλοκες προβλεπόμενες διαδικασίες αναθεώρησής τους.
Αξίζει, τελειώνοντας, να αναφερθεί ο χωρισμός της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας από τον Αλ. Σβώλο. Ο τελευταίος διακρίνει τις εξής περιόδους: «α) της Επαναστάσεως, β) της απολύτου μοναρχίας, γ) της συνταγματικής μοναρχίας, δ) της βασιλευομένης δημοκρατίας».
Στη συγκεκριμένη εργασία θα ακολουθήσει διεξοδική μελέτη των Συνταγμάτων που ψηφίστηκαν από την έναρξη της Επανάστασης μέχρι το 1864, επιγραμματική αναφορά των κοινών χαρακτηριστικών των Συνταγμάτων της Εθνεγερσίας καθώς και συγκριτική μελέτη των Συνταγμάτων του 1844 και του 1864, ούτως ώστε να επισημανθούν οι μεταξύ τους ομοιότητες και διαφορές. Τέλος, ύστερα από κάθε εξεταζόμενο Σύνταγμα, δίνεται ολοκληρωμένο το συγκεκριμένο συνταγματικό κείμενο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου