«Πάμε μια βόλτα στην ταράτσα μας;»

«Σε αυτή την ιστοσελίδα θα μάθετε πως να φροντίζετε το περιβάλλον, θα παίξετε κι θα περάσετε υπέροχα..» Η εικόνα πάνω στην οποία κινείται η φράση, είναι σίγουρα θελκτική. Το γαλάζιο του ουρανού, από κάτω πράσινο γρασίδι, μια μικρογραφία του πλανήτη κάτω από την προτροπή: Save the planet! (Σώστε τον πλανήτη). 

Ο Blogger που δίνει τις συμβουλές δεν αστειεύεται καθόλου. «Επισκευάστε όλες τις διαρροές που υπάρχουν στο σπίτι σας» δηλώνει. Αν μια βρύση στάζει για ένα ολόκληρο χρόνο, αδειάζει η λίμνη του Μαραθώνα! Μην σπαταλάτε αδικαιολόγητα νερό!» Συνειδητοποιημένος πολίτης ετών 12! Η πρώτη επαφή με τα θέματα περιβάλλοντος έγινε μέσω του σχολείου του. Ο Κωνσταντίνος Σαλμάς παρακολούθησε το πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του σχολείου του και εκεί βρήκε την πραγματική του κλίση. Πλέον ενημερώνει το blog του (http://kostasst152.blogspot.com/) κάθε μέρα. Προσφέρει ειδήσεις, «την πράσινη συμβουλή της ημέρας», το «ωραίο τραγούδι της ημέρας», «το παραμύθι της εβδομάδας» κ.α. 

Το blog του, όπως λέει στο «Βήμα» ο δάσκαλος του, το παρακολουθούν καθημερινά οι περισσότεροι συμμαθητές του και σίγουρα πολλοί γείτονες ή φίλοι του. Θα γίνει περιβαντολόγος; Θα γίνει δημοσιογράφος; Το σίγουρο είναι ότι έχει ήδη κερδίσει το ενδιαφέρον της «κοινής γνώμης». 

«Τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ξεκίνησαν την δεκαετία του ΄80 στην Ελλάδα και αποτέλεσαν ένα πραγματικά επιτυχημένο θεσμό» λέει ο δάσκαλος δημοτικού σχολείου στην περιοχή Άνω Λιοσίων κ. Βαγγέλης Κορδολαίμης. «Μία περίοδο χρηματοδοτήθηκαν πλουσιοπάροχα, αλλά πλέον αφήνονται κυρίως στην διάθεση του εκπαιδευτικού» συνεχίζει. «Όσο πιο μεγάλος είναι κάποιος τόσο πιο δύσκολο το βλέπει πολλές φορές να ξεκινήσει κάτι τέτοιο. Να οργανώσει, δηλαδή, μια ομάδα παιδιών και να δουλέψει μαζί τους» συνεχίζει.

Στο πρώτο σχολείο που δούλευε ο κ. Κορδολαίμης στο Περιστέρι, τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης εφαρμόζονταν επί μία πενταετία. «Τα παιδιά πηγαίνουν εκδρομές, μαθαίνουν τη φύση, μαθαίνουν να προστατεύουν και να δημιουργούν. Σίγουρα σε κάνει να αισθάνεσαι υπερήφανος ως εκπαιδευτικός. Είχαμε δημιουργήσει φυτολόγια, σχολική εφημερίδα» δηλώνει. Σήμερα, προσπαθεί να οργανώσει μια νέα ομάδα στο νέο του σχολείο, όπου όμως οι συνθήκες είναι πιο δύσκολες. «Στην νέα μου τάξη πολλά παιδιά είναι αλλοδαπά και αντιμετωπίζουν ήδη τις προκλήσεις της ένταξης τους στην εκπαιδευτική κοινότητα» εξηγεί. 

Σήμερα λειτουργούν 3.458 περιβαλλοντικά προγράμματα σε 1690 σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (δημοτικά) και 2.608 σε 1447 σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (γυμνάσια, λύκεια). Η λειτουργία τους γίνεται με την στήριξη των 65 Κέντρων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που λειτουργούν σε όλη τη χώρα, ενώ σε αυτά απασχολούνται περίπου 1000 εκπαιδευτικοί πανελλαδικά. 

Ένας... ταρατσόκηπος στην Ν. Σμύρνη

«Πάμε μια βόλτα στην ταράτσα;». Η φράση αυτή για τους μαθητές του 4ου δημοτικού σχολείου Αγ. Ανδρέας στην Νέα Σμύρνη έχει αποκτήσει την δική της, ξεχωριστή, αξία. Η ταράτσα του σχολείου δεν είναι μια.. απλή ταράτσα. Ένας τεράστιος κήπος με λουλούδια ανθισμένα και σπάνια φυτά, ξαφνιάζει και ανατρέπει την εικόνα της πόλης. 

«Τα παιδιά έχουν τρελαθεί με τον κήπο τους» λέει ο διευθυντής του σχολείου κ. Δημ. Μπισαλάς. «Ένας χώρος άχρηστος όπως αυτός της ταράτσας μετατράπηκε σε ένα χώρο δημιουργικό, έγινε ένας κήπος με λουλούδια και οι μικροί κηπουροί είναι πολλοί» προσθέτει. 

Η δημιουργία του κήπου δεν ήταν εύκολη. Στην διάρκεια των μαθημάτων της ομάδας περιβαλλοντικού προγράμματος της τελευταίας τάξης του δημοτικού, προέκυψε η ιδέα της γέννησης μιας μικρής, πράσινης όασης στην ταράτσα του σχολείου. «Στο πρόγραμμα και την υλοποίησή του βοήθησε πολύ ο Δήμος της Ν. Σμύρνης» λέει ο κ. Μπισαλάς. «Αν πληρώναμε μόνοι μας την κατασκευή του κήπου δεν θα ήταν εύκολο» αναφέρει. 

Ο ίδιος ασχολείται με τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης από το 1985. «Πρώτα στρώσαμε υφάσματα και μονωτικά υλικά, μετά βάλαμε το χώμα και τελικά φυτέψαμε τα φυτά» λέει ο διευθυντής του σχολείου περιγράφοντας την δημιουργία του κήπου. «Πριν από μερικές ημέρες ήρθε ο κηπουρός και κλάδεψε τα φυτά μας» συνεχίζει. «Τα παιδιά τον βοήθησαν ξεχορταριάζοντας τον κήπο. Την άλλη εβδομάδα έχουμε κανονίσει να ζωγραφίσουμε τους τοίχους της ταράτσας».

Όπως λέει ο κ. Μπισαλάς, επόμενο βήμα είναι να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για να εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά συστήματα για να έχει το σχολείο την δική του ενέργεια. «Θα μειώσουμε στο ελάχιστο το κόστος και το σχολείο μας θα είναι αυτόνομο» λέει με ενθουσιασμό. 

Ηλεκτρονικά παιχνίδια από... μικρούς Αϊνστάιν.

Οι μαθητές του 3ου Δημοτικού Παλ. Φαλήρου ξεπέρασαν σίγουρα τον εαυτό τους. Με την ένταξή τους σε μεγάλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα και την καθοδήγηση των δασκάλων τους, έφτιαξαν ένα σύγχρονο video game με θέμα το περιβάλλον. «Η δουλειά έγινε στους υπολογιστές του σχολείου οπότε δεν μας κόστισε πολύ» λέει ο διευθυντής του σχολείου κ. Παναγιώτης Τραγαζίκης. Θυμίζει ότι η μανία των μικρών για τα κομπιούτερ είναι παροιμιώδης και εξηγεί πως αυτή μετατράπηκε σε δημιουργία και μάθημα. 

«Τα παιδιά το απολαμβάνουν»

δηλώνει. «Αυτά που δούλεψαν μπροστά στους υπολογιστές για να φτιάξουν το παιχνίδι τους χάρηκαν πάρα πολύ. Το μέσο αυτό τους έκανε να επικοινωνήσουν σε ένα άλλο επίπεδο από το να τους βάλεις απλά να συνεργαστούν σε μια ομάδα με τις παραδοσιακές τεχνικές. Μαθαίνουν έτσι να αυτενεργούν» συνεχίζει ο κ. Τραγαζίκης. 

Σχολιάζοντας το κόστος του προγράμματος λέει ότι «χρηματοδότηση απλά δεν υπάρχει πλέον». Προσθέτει όμως ότι: «Για να κάνεις πράγματα που θα μείνουν σε ένα σχολείο πρέπει να τα χρηματοδοτήσεις. Για να δώσεις πράγματα στις επόμενες γενεές. Δεν μπορεί απλά να τα εγκαταλείπεις» καταλήγει. 

Και ανακύκλωση φαρμάκων

Οι μαθητές στο 6ο δημοτικό σχολείο Μοσχάτου δεν κάνουν απλά ανακύκλωση. Κάνουν ανακύκλωση... φαρμάκων. Το πρόγραμμα ξεκίνησε πέρυσι και συνεχίζεται εφέτος με μεγάλη επιτυχία. 

«Τα αποτελέσματα που βλέπουμε από τα περιβαλλοντικά προγράμματα που εφαρμόζονται σε όλη τη χώρα είναι πραγματικά θαυμάσια» λέει ο κ. Νικ. Στεφανόπουλος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης εκπαιδευτικών για την περιβαλλοντική εκπαίδευση της χώρας. 

Ο ίδιος έχει αναλάβει τον συντονισμό των προγραμμάτων της Δ΄περιφέρειας Αθήνας και αναφέρει ότι τα προγράμματά του... κρίση δεν κοιτούν. «Εφέτος αυξήθηκαν τα περιβαλλοντικά προγράμματα σε σχολεία αντί να μειωθούν λόγω της κρίσης» λέει ο ίδιος. «Τα προγράμματα αυτά είναι σε εθελοντική βάση και ανοίγουν τα σχολεία στην τοπική κοινωνία. Στην περιοχή μου εφαρμόζονται εφέτος 160 περιβαλλοντικά προγράμματα στα οποία εμπλέκονται 320 εκπαιδευτικοί. Πολλές φορές, η δουλειά τους καταλήγει την κατάθεση προτάσεων για παρεμβάσεις στην πόλη ή την αντιμετώπιση σοβαρών περιβαλλοντικών προβλημάτων όπου αυτά διαπιστώνονται» δηλώνει. 

Τι λέει το υπουργείο Παιδείας

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση ανήκει στις αρμοδιότητες της αναπληρώτριας υπουργού Παιδείας κυρίας Φώφης Γεννηματά. Όπως δηλώνει η ίδια στο «Βήμα»: «Κάποιοι ίσως πουν ότι μπροστά στην οικονομική κρίση και τα μεγάλα προβλήματα όπως η ανεργία, η οικολογία και το περιβάλλον έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Για μας η περιβαλλοντική εκπαίδευση δεν είναι μια ακόμη εκπαιδευτική διαδικασία. Είναι ο τρόπος, είναι ο δρόμος που μπορεί να μας οδηγήσει σε αλλαγή νοοτροπίας. Ο σεβασμός στον φυσικό πλούτο της χώρας, στην παράδοση και στον πολιτισμό, η ανάδειξη της μεσογειακής διατροφής και οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας, είναι ο τρόπος, είναι ο δρόμος που μπορεί να μας οδηγήσει ξανά σε αναπτυξιακή τροχιά»καταλήγει η κυρία Γεννηματά. 

Τέσσερα μέτρα τόνωσης

Το υπουργείο Παιδείας σχεδιάζει:

- Να αναδειχθεί η περιβαλλοντική εκπαίδευση μέσα από την εκπαιδευτική τηλεόραση και το διαδίκτυο.

- Να ξεκινήσει διαδικασία ειδικής βράβευσης των καλύτερων πρότζεκτ σχολείων ετησίως

- Να αξιοποιηθούν οι χώροι πρασίνου και τα πάρκα της Αττικής για μάθηση και δημιουργία

- Να θεσμοθετηθεί Ανοιχτή Ημέρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με την συμμετοχή χιλιάδων μαθητών και εκπαιδευτικών.

Πηγή : Το Βήμα OnLine