Ερωτήσεις – Απαντήσεις για τις ερευνητικές εργασίες (project)

Ο όρος  project  χρησιμοποιήθηκε από τους παιδαγωγούς στις αρχές του 20ού αιώνα. Πρόκειται για έναν τρόπο ομαδικής διδασκαλίας στην οποία συμμετέχουν ισότιμα δάσκαλοι και μαθητές. Ο ρόλος του δασκάλου δεν είναι ο κεντρικός, αλλά καθοδηγητικός – συμβουλευτικός, με παρεμβάσεις που γίνονται μόνον όταν το απαιτούν οι μαθητές. Το κέντρο βάρους στον τρόπο αυτό μετατίθεται από το δάσκαλο στους μαθητές, από την ατομική στη συλλογική μορφή εργασίας. Είναι μια ανοικτή διαδικασία μάθησης, που τα όρια και οι διαδικασίες της δεν είναι αυστηρά καθορισμένα

Πως γίνεται η ομαδική εργασία;

Οι μαθητές του τμήματος χωρίζονται σε υπο ομάδες των 4 ή 5 ατόμων. Η κάθε υποομάδα καλείται να επεξεργασθεί ένα θέμα και παρουσιάζει τα αποτελέσματα στην ολομέλεια προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στην σύνθεση της ομαδικής ερευνητικής εργασίας. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μια γραπτή έκθεση με τα αποτελέσματα της έρευνας, μια παρουσίαση σε ηλεκτρονική μορφή, ένα τέχνημα (αφίσα, ιστοσελίδα, περιοδικό) κλπ

Οι υποομάδες μπορούν να επεξεργάζονται το ίδιο ή και διαφορετικά θέματα.

Τα άτομα σε κάθε υποομάδα αναλαμβάνουν ξεχωριστούς ρόλους (πχ συντονιστή, γραμματέα, χρήστη Η/Υ κλπ) τους οποίους εναλλάσσουν σε κάθε δραστηριότητα. Η κάθε υπο ομάδα κρατάειημερολόγιο προγραμματισμού εργασιών, στο οποίο, ενδεικτικά, καταγράφονται:  (1)Τι εργασίες πρέπει να πραγματοποιηθούν (δραστηριότητες, μέθοδοι, μέσα κλπ.) (2)Έως πότε πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί (χρονοδιάγραμμα) (3)Ποιός έχει αναλάβει την κάθε εργασία (4)Πότε ολοκληρώθηκε κάθε εργασία (5)Τα προβλήματα – εμπόδια που προκύψαν και οι λύσεις – ενέργειες που γίναν για την αντιμετώπισή τους.

Επιπλέον, ο εκπαιδευτικός καλεί, κατά διαστήματα, τα μέλη της ομάδας να συντάξουν μια σύντομη έκθεση για το τι έχουν ήδη κάνει, ατομικά, και τι πρόκειται να κάνουν άμεσα στην ομάδα τους, καθώς και να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια για την λειτουργικότητα της ομάδας.

Η συλλογή και η επεξεργασία του σχετικού υλικού γίνεται κατά κύριο λόγο στην τάξη, αλλά και εκτός ωρολογίου προγράμματος ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν.

Επιπλέον ο κάθε μαθητής κρατά προσωπικό ημερολόγιο όπως περιγράφεται πιο κάτω.

Πως γίνεται η επιλογή του θέματος;

Οι αρμόδιοι καθηγητές οι οποίοι θα υλοποιήσουν το πρόγραμμα προτείνουν, συνδιαμορφώνουν με τους μαθητές το θέμα της ερευνητικής εργασίας, το οποίο, στη συνέχεια εγκρίνεται από τον σύλλογο των διδασκόντων του σχολείου, καθώς και τους επιμέρους στόχους και δραστηριότητες.

Ποιό θα πρέπει να είναι το αντικείμενο της ερευνητικής εργασίας;

Tα θέματα που θα επιλεγούν θα εμπίπτουν τουλάχιστον σε τρεις από τους επόμενους κύκλους: α) «Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες», β) «Τέχνη και Πολιτισμός», γ) «Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες και Τεχνολογία» και δ) «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» ή να συνδυάζουν κάποιους από αυτούς.

Πώς πραγματοποιείται στο ωρολόγιο πρόγραμμα;

Οι ερευνητικές εργασίες πραγματοποιούνται ένα δίωρο εβδομαδιαίως, κατά το οποίο οι μαθητές θα εργάζονται υπό την καθοδήγηση των καθηγητών, κατά βάση εντός του σχολείου.

Πως γίνεται η αξιολόγηση των ερευνητικών εργασιών;

Προβλέπονται δύο μορφές αξιολόγησης:

Α) Ατομική, για κάθε μαθητή ξεχωριστά (τελικό ετήσιο βαθμό αποτελεί ο μέσος όρος των δύο τετραμήνων)

Για την αξιολόγηση της ατομικής συμβολής του κάθε μαθητή λαμβάνεται υπ’ όψιν ο ατομικός φάκελος του μαθητή, και συμπληρωματικά η αυτοαξιολόγησή του, και η ετεροαξιολόγησή του. Για τη βαθμολόγηση, λαμβάνεται υπ’ όψιν η συνέπεια και η εργατικότητα των μαθητών και η συμβολή τους τόσο στη λειτουργικότητα όσο και στο περιεχόμενο της ομαδικής εργασίας.

Β) Ομαδική αξιολόγηση

Ο βαθμός της ομαδικής αξιολόγησης δεν είναι κατ’ ανάγκη και ο βαθμός ατομικής αξιολόγησης του μαθητή (εφόσον το μέγεθος και η ποιότητα της συνεισφοράς δεν θα είναι η ίδια από όλους τους μαθητές). Για την αξιολόγηση της ομαδικής εργασίας, δίνεται έμφαση:

(α) στην ερευνητική διαδικασία που ακολούθησε η ομάδα, με συντελεστή βαρύτητας 30%  (β) στο περιεχόμενο της ερευνητικής εργασίας, με συντελεστή βαρύτητας 30%  (γ) στηγλώσσα και τη δομή της ερευνητικής έκθεσης με συντελεστή 20% και (δ) στον τρόπο της δημόσιας παρουσίασης της ομαδικής εργασίας με συντελεστή 20%.

Τι είναι το προσωπικό ημερολόγιο του μαθητή;

Για να μπορούν να συνειδητοποιήσουν τις ατομικές και συλλογικές ευθύνες τους, οι μαθητές τηρούν προσωπικό ημερολόγιο έναρξης και ολοκλήρωσης των δράσεών τους, στο οποίο οι μαθητές επιπρόσθετα μπορούν να σημειώνουν πληροφοριακά στοιχεία για τις δράσεις τους, αλλά και σχόλια, σκέψεις, παρατηρήσεις, συναισθήματα, προτάσεις, κρίσεις και βιώματα. Το περιεχόμενο των σημειώσεων μπορεί να οργανώνεται γύρω από κεντρικά σημεία, όπως για παράδειγμα, «τι ήξερα» για το θέμα, «Τι ήθελα να μάθω» και τελικά, «Τι έμαθα».

Τι περιλαμβάνει ο ατομικός φάκελος του μαθητή;

Ο ατομικός φάκελος του κάθε μαθητή θα περιλαμβάνει:

•Τις εκθέσεις με την καταγραφή – απολογισμό της ατομικής και ομαδικής δραστηριότητας

•Τις ατομικές εργασίες τους

•Τα προσωπικά ημερολόγια ανάληψης και παράδοσης των ατομικών εργασιών

•Τα ερωτηματολόγια αξιολόγησης της προσωπικής δράσης (αυτοαξιολόγησης) και λειτουργίας της ομάδας (ετεροαξιολόγησης)

•Οτιδήποτε άλλο υλικό, σχετικό με την δική τους συμβολή στο κοινό έργο της ομάδας.

Το παραπάνω υλικό θα χρησιμοποιηθεί για την ατομική βαθμολόγηση των μαθητών.

Τι περιέχει ο ομαδικός φάκελος της ερευνητικής εργασίας;

Η κάθε ομάδα ολοκληρώνει τον φάκελο της ερευνητικής εργασίας, ο οποίος περιέχει:

1.Τη γραπτή «Έκθεση της Ερευνητικής Εργασίας», που προσεγγίζει περιγραφικά, ερμηνευτικά και κριτικά όλες τις διαστάσεις του θέματός που έχει επιλεγεί ή σε ηλεκτρονική μορφή την παρουσίαση (action power point) των παραπάνω

2.Τα ερευνητικά εργαλεία και τα διάφορα παραστατικά, όπως συμπληρωμένα ερωτηματολόγια, φυλλάδια, πίνακες

3.Το τέχνημα (π.χ. εφαρμογή, ιστότοπος, συσκευή) που πιθανόν εκπόνησαν

4.Συμπληρωματικά στοιχεία, όπως βίντεο, φωτογραφίες, αφίσες, φυλλάδια, φωτογραφίες κατασκευών ή καλλιτεχνικών έργων που δημιούργησαν κ.α.

Τα παραπάνω υλικό θα χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση της ομάδας.

Γίνεται δημόσια παρουσίαση των Ερευνητικών Εργασιών;

Όταν ολοκληρωθούν οι Ερευνητικές Εργασίες, στο τέλος του τετραμήνου, οι μαθητές παρουσιάζουν σε ειδική εκδήλωση που οργανώνεται από το σχολείο στη σχολική κοινότητα με τη δυνατότητα συμμετοχής εξωτερικών προσκεκλημένων (π.χ. ειδικούς επιστήμονες, φορείς της τοπικής κοινωνίας, κλπ). Επίσης οι εργασίες αναρτώνται στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα του σχολείου.

Τι πλαίσιο όρων-κανόνων διαμορφώνεται στο πρόγραμμα;

Οι μαθητές πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι ως μέλη ομάδας αναλαμβάνουν δεσμεύσεις, τις οποίες αν δεν τηρήσουν, όλη η ομάδα θα υποστεί τις επιπτώσεις της ασυνέπειάς τους. Τέτοιες είναι για παράδειγμα οι δεσμεύσεις ότι:

•Θα προετοιμάζονται πρίν από κάθε συνάντηση της ομάδας και θα ολοκληρώνουν εγκαίρως, εντός του χρονοδιαγράμματος, τις προγραμματισμένες εργασίες.

•Θα συμμετέχουν ενεργά και θετικά στις δράσεις και τις συζητήσεις της ομάδας με πληροφορίες, ιδέες, επιχειρήματα και προτάσεις.

•Θα βοηθούν τα μέλη της ομάδας στις δυσκολίες τους, αλλά και θα ζητούν από τους άλλους βοήθεια με στόχο την πρόοδο του συνολικού έργου.

•Θα ενθαρρύνουν και θα επαινούν κάθε θετική προσπάθεια των άλλων μελών της ομάδας τους.

 Πηγή : blogs.sch.gr/lykypati