ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ : Το τελικό Σχέδιο Νόμου και η Αιτιολογική Έκθεση

Το esos.gr δημοσιεύει το Τελικό Σχέδιο Νόμου και την Αιτιολογική Έκθεση , όπως την παρέδωσε η απερχόμενη υπουργός Αννα Διαμαντοπούλου στο νέο υπουργό Γ. Μπαμπινιώτη.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΝΕΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ

 

 Το Σχέδιο Νόμου έχει ως εξής:

 

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ
«ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ

Άρθρο 1
Βαθμίδα εκπαίδευσης

1. Η δευτεροβάθμια τεχνική – επαγγελματική εκπαίδευση παρέχεται από το τεχνολογικό λύκειο, το οποίο εντάσσεται στο δεύτερο κύκλο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

 2. Στο τεχνολογικό λύκειο λειτουργούν και τμήματα τεχνικής - επαγγελματικής εξειδίκευσης, τα οποία εντάσσονται στη μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Άρθρο 2
Σκοπός

Σκοπός του τεχνολογικού λυκείου είναι:
α) η παροχή γενικής παιδείας υψηλού επιπέδου,

β) η προαγωγή της κριτικής σκέψης, της πρωτοβουλίας και της δημιουργικότητας,

γ) η καλλιέργεια των βασικών κοινωνικών δεξιοτήτων που είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη της προσωπικότητας και την κοινωνική ένταξη,

δ) η παροχή ολοκληρωμένων επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας,

 ε) η ενδυνάμωση της δυνατότητας παρακολούθησης των εργασιακών εξελίξεων, καθώς και της δυνατότητας πρόσληψης και αφομοίωσης των νέων τεχνολογικών και επαγγελματικών γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης,

στ) η δυνατότητα επαγγελματικής ανέλιξης μέσω σπουδών σε ανώτερη εκπαιδευτική βαθμίδα και

ζ) η ανάπτυξη δράσεων που διασφαλίζουν την ποιότητα της τεχνικής -   επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Άρθρο 3
Διάρθρωση και πρόγραμμα σπουδών

1. Τα τεχνολογικά λύκεια διακρίνονται σε ημερήσια και εσπερινά. Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση στα ημερήσια λύκεια είναι τριετής και περιλαμβάνει τις τάξεις Α΄, Β΄ και Γ΄ και στα εσπερινά τετραετής και περιλαμβάνει τις τάξεις Α΄, Β΄, Γ΄ και Δ΄. Στα εσπερινά τεχνολογικά λύκεια φοιτούν εργαζόμενοι, καθώς και άλλες κατηγορίες μαθητών για τους οποίους είναι ιδιαίτερα δυσχερής η παρακολούθηση του προγράμματος των ημερήσιων τεχνολογικών λυκείων.

2. Το πρόγραμμα σπουδών της Α΄ τάξης του τεχνολογικού λυκείου αποσκοπεί στην παροχή γενικής παιδείας και αρχικού επαγγελματικού προσανατολισμού. Το πρόγραμμα σπουδών της Β΄ τάξης αποσκοπεί στην παροχή, κυρίως, βασικών επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων, ενώ το πρόγραμμα σπουδών της Γ΄ τάξης αποσκοπεί στην παροχή, κυρίως, επαγγελματικής ειδίκευσης.

3. Το πρόγραμμα σπουδών της Α΄ τάξης περιλαμβάνει μαθήματα:
α) γενικής παιδείας, τα οποία δεν μπορεί να είναι περισσότερα από επτά,
β) βασικών ικανοτήτων οι οποίες σχετίζονται με την ψηφιακή ικανότητα, την οικονομία και την επιχειρηματικότητα, την ιδιότητα του πολίτη και την ικανότητα στη μεθοδολογία της μάθησης,
γ) επαγγελματικής κατεύθυνσης, τα οποία έχουν ως στόχο τη διευκόλυνση των μαθητών στην επιλογή επαγγελματικού τομέα στη Β΄ τάξη, και
δ) υποστήριξης στην ελληνική γλώσσα και τα μαθηματικά.
Οι μαθητές της Α΄ τάξης υποχρεούνται να παρακολουθούν όλα τα μαθήματα γενικής παιδείας και βασικών ικανοτήτων, καθώς και δύο, τουλάχιστον, μαθήματα επαγγελματικής κατεύθυνσης, τα οποία επιλέγουν.

4. Στο πλαίσιο του μαθήματος που σχετίζεται με την ικανότητα στη μεθοδολογία της μάθησης εκπονούνται οι ερευνητικές εργασίες. Τα θέματα των ερευνητικών εργασιών επιλέγονται από του μαθητές:
α) από τα γνωστικά πεδία που αντιστοιχούν στους επαγγελματικούς τομείς που προβλέπονται στην  παράγραφο 5 ή
β) από τις θεματικές ενότητες:
αα) ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες,
ββ) τέχνη και πολιτισμός,
γγ) μαθηματικά, φυσικές επιστήμες και τεχνολογία
δδ) περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη και
εε) οικονομία και επιχειρηματικότητα ή
γ) από τον συνδυασμό των υποπεριπτώσεων της περίπτωσης β) ή
δ) από τον συνδυασμό των περιπτώσεων α) και β).

5. Στη Β΄ τάξη εφαρμόζονται προγράμματα σπουδών επαγγελματικών τομέων, τα οποία περιλαμβάνουν μαθήματα:
α) γενικής παιδείας, τα οποία είναι κοινά για όλους τους τομείς και τα οποία δεν μπορεί να υπερβαίνουν τα έξι,
β) επαγγελματικής εκπαίδευσης, τα οποία διαφοροποιούνται για κάθε τομέα και τα οποία διδάσκονται κατ’ ελάχιστο είκοσι ώρες την εβδομάδα, και
 γ) υποστήριξης στην ελληνική γλώσσα και τα μαθηματικά, τα οποία είναι κοινά για όλους τους τομείς.
Οι μαθητές της Β΄ τάξης υποχρεούνται να παρακολουθούν όλα τα μαθήματα γενικής παιδείας και τα μαθήματα επαγγελματικής εκπαίδευσης του τομέα τους.

6. Στη Γ΄ τάξη λειτουργούν τμήματα ειδικότητας. Στα τμήματα ειδικότητας εφαρμόζονται προγράμματα σπουδών που σχετίζονται με τους τομείς της Β΄ τάξης, τα οποία περιλαμβάνουν μαθήματα:
α) γενικής παιδείας, τα οποία είναι κοινά για όλες τις ειδικότητες και τα οποία δεν μπορεί να υπερβαίνουν τα τέσσερα, και
β) επαγγελματικής εκπαίδευσης, τα οποία διαφοροποιούνται για κάθε ειδικότητα και τα οποία διδάσκονται κατ’ ελάχιστο είκοσι έξι ώρες την εβδομάδα.
Στα μαθήματα επαγγελματικής εκπαίδευσης περιλαμβάνεται οπωσδήποτε μάθημα που καλλιεργεί και ενδυναμώνει την ικανότητα των μαθητών να δημιουργούν και λειτουργούν επιχείρηση με αντικείμενο που σχετίζεται με την ειδικότητά τους.
Οι μαθητές των τμημάτων ειδικότητας υποχρεούνται να παρακολουθούν όλα τα μαθήματα γενικής παιδείας και τα μαθήματα της ειδικότητάς τους.

7. Στη Γ΄ τάξη, εφόσον συγκεντρώνονται τουλάχιστον δέκα οκτώ ενδιαφερόμενοι μαθητές, μπορεί να λειτουργεί και τμήμα γενικής παιδείας, το πρόγραμμα σπουδών του οποίου περιλαμβάνει αποκλειστικά μαθήματα που διδάσκονται στη Β΄ και Γ΄ τάξη του γενικού λυκείου. Τμήμα γενικής παιδείας μπορεί να λειτουργεί και ανά ομάδα τεχνολογικών λυκείων, εφόσον τηρείται η προϋπόθεση του προηγούμενου εδαφίου. Σε δυσπρόσιτες περιοχές μπορεί να λειτουργεί τμήμα γενικής παιδείας με δέκα, τουλάχιστον, μαθητές. Οι μαθητές του τμήματος γενικής παιδείας υποχρεούνται να παρακολουθούν όλα τα μαθήματα του τμήματος.
8. Στη Β΄ τάξη και στα τμήματα ειδικότητας της Γ΄ τάξης, οι μαθητές συμμετέχουν σε ειδική θεματική δραστηριότητα. Τα θέματα των ειδικών θεματικών δραστηριοτήτων επιλέγονται από τους μαθητές από γνωστικά πεδία που αντιστοιχούν στους επαγγελματικούς τομείς ή τις ειδικότητες που παρακολουθούν. Στο πλαίσιο της ειδικής θεματικής δραστηριότητας οι μαθητές μπορούν, μεταξύ άλλων, να εκπονούν μελέτες ή να αναλαμβάνουν την εκτέλεση έργων μικρής κλίμακας, να μετέχουν σε εθελοντικές δράσεις και να διεξάγουν ερευνητικές εργασίες. Η συμμετοχή στην ειδική θεματική δραστηριότητα αποτελεί υποχρεωτικό μάθημα επαγγελματικής εκπαίδευσης ανά τομέα ή ειδικότητα στη Β΄ τάξη ή στο τμήμα  ειδικότητας της Γ΄ τάξης, αντίστοιχα.

9. Τα μαθήματα βασικών ικανοτήτων μπορεί να περιλαμβάνουν και εργαστηριακό μέρος. Τα μαθήματα επαγγελματικής κατεύθυνσης και επαγγελματικής εκπαίδευσης περιλαμβάνουν θεωρία και πρακτική άσκηση. Η πρακτική άσκηση πραγματοποιείται στα Σχολικά Εργαστήρια (Σ.Ε.) ή στα Σχολικά Εργαστηριακά Κέντρα (Σ.Ε.Κ.). Η πρακτική άσκηση μπορεί να πραγματοποιείται και σε χώρους εργασίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10. Η πρακτική άσκηση σε χώρους εργασίας ή μέρος της μπορεί να πραγματοποιείται και με τη μορφή μαθητείας, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 9 του άρθρου 74 του ν. 3863/2010 (Α΄ 115).

10. Τα μαθήματα υποστήριξης διδάσκονται στην Α΄ και Β΄ τάξη δύο ώρες την εβδομάδα το καθένα. Η παρακολούθηση των μαθημάτων υποστήριξης στην ελληνική γλώσσα και τα μαθηματικά είναι υποχρεωτική για τους μαθητές των τάξεων αυτών για τους οποίους διαπιστώνεται η ανάγκη διδακτικής υποστήριξης, ύστερα από διαγνωστική εξέταση που διενεργείται στην αρχή κάθε σχολικού έτους.

11. Οι εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας σε κάθε τάξη του τεχνολογικού λυκείου, περιλαμβανομένων των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων υποστήριξης, δεν μπορεί να υπερβαίνουν τις τριάντα πέντε ανά εβδομάδα.

12. Οι τομείς και οι ειδικότητες του τεχνολογικού λυκείου επανεκτιμώνται, αξιολογούνται και, αν κριθεί σκόπιμο, επανακαθορίζονται το αργότερο κάθε έξι έτη.

Άρθρο 4
Τμήματα εξειδίκευσης

1. Στα τεχνολογικά λύκεια μπορεί να λειτουργούν, στο πλαίσιο του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος, τμήματα μεταδευτεροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής εξειδίκευσης ανά ειδικότητα. Σκοπός των τμημάτων αυτών είναι:
α) η παροχή προηγμένων θεωρητικών γνώσεων και ο εμπλουτισμός των δεξιοτήτων που ολοκληρώνουν την εκπαίδευση σε μία επαγγελματική ειδικότητα και
β) η μετάβαση των αποφοίτων σε ανώτερο επίπεδο επαγγελματικών προσόντων.
2. Η διάρκεια σπουδών στα τμήματα εξειδίκευσης είναι ετήσια. Το πρόγραμμα σπουδών των τμημάτων αυτών περιλαμβάνει μαθήματα εξειδίκευσης και δύο μαθήματα ευρύτερου περιεχομένου. Τα μαθήματα εξειδίκευσης περιλαμβάνουν θεωρητικό μέρος και πρακτική άσκηση, η οποία πραγματοποιείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 9 του άρθρου 3.

3. Τα τμήματα εξειδίκευσης είναι ενταγμένα στη λειτουργική και διοικητική δομή του τεχνολογικού λυκείου και μπορεί να λειτουργούν και με απογευματινό πρόγραμμα. Για τη λειτουργία των τμημάτων αυτών χρησιμοποιούνται οι υλικοτεχνικές υποδομές και απασχολείται το κάθε είδους προσωπικό του τεχνολογικού λυκείου. Η παράγραφος 12 του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζεται και για τα τμήματα εξειδίκευσης.

Άρθρο 5
Αναλυτικά προγράμματα σπουδών

1. Τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών του τεχνολογικού λυκείου περιλαμβάνουν:
α) Σαφώς διατυπωμένα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα, που αναλύονται σε γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες, κατά μάθημα και τομέα, ειδικότητα και εξειδίκευση.
β) Διδακτέα ύλη διαμορφωμένη σύμφωνα με τα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα κάθε μαθήματος. Η διδακτέα ύλη των μαθημάτων εργαστηριακής εκπαίδευσης συνοδεύεται από παράρτημα που περιγράφει τον απαιτούμενο εργαστηριακό εξοπλισμό για την υλοποίησή τους.
γ) Οδηγίες διδασκαλίας, συμπεριλαμβανομένων και των διδακτικών τεχνικών, των μεθόδων διδασκαλίας και των ενδεδειγμένων εποπτικών μέσων.

2. Τα κατά την προηγούμενη παράγραφο αναλυτικά προγράμματα σπουδών διαμορφώνονται σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του ευρωπαϊκού συστήματος πιστωτικών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (European Credit System for Vocational and Education and Training – ECVET) που περιγράφεται στη Σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009 (Ε.Ε. C 155/02 της 8-7-2009).

3. Για τη διαμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών κάθε τομέα και ειδικότητας, καθώς και κάθε τμήματος εξειδίκευσης, λαμβάνονται υπόψη και τα σχετικά επαγγελματικά περιγράμματα που πιστοποιούνται από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.), σύμφωνα με τις διατάξεις της υποπερίπτωσης αα) της περίπτωσης α) της παραγράφου 2 του άρθρου 22 του ν. 2469/1997 (Α΄ 38), σε συνδυασμό με την 11959/Η/20-1-2011 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων (Β΄ 2351), εφόσον υπάρχουν.

4. Τα ωρολόγια και τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών των μαθημάτων επαγγελματικής κατεύθυνσης της Α΄ τάξης και επαγγελματικής εκπαίδευσης της Β΄ και Γ΄ τάξης του τεχνολογικού λυκείου καθώς και των τμημάτων εξειδίκευσης επανεκτιμώνται, αξιολογούνται και, αν κριθεί σκόπιμο, ανανεώνονται κάθε έξι τουλάχιστον, έτη.

Άρθρο 6
Εγγραφές και κινητικότητα των μαθητών

1. Στην Α΄ τάξη του τεχνολογικού λυκείου εγγράφονται, χωρίς εξετάσεις, οι κάτοχοι απολυτηρίου γυμνασίου ή άλλου ισότιμου τίτλου.

2. Στη Β΄ τάξη εγγράφονται οι προαγόμενοι από την Α΄ τάξη του γενικού ή του τεχνολογικού λυκείου. Στη Β΄ τάξη εγγράφονται, επίσης, οι απόφοιτοι τεχνολογικού ή γενικού ή άλλου ισότιμου προς αυτό λυκείου καθώς και οι κάτοχοι πτυχίου Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.) που προβλεπόταν στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του ν. 3475/2006 (Α΄ 146) ή Α΄ κύκλου Τεχνικού Επαγγελματικού Εκπαιδευτηρίου (Τ.Ε.Ε.) που προβλεπόταν στην παράγραφο 4 του άρθρου 2 του ν. 2640/1998 (Α΄ 206) ή Β΄ Κύκλου Τ.Ε.Ε. που προβλεπόταν στην παράγραφο 5 του άρθρου 2 του ν. ν. 2640/1998 (Α΄ 206) ή Τεχνικού Επαγγελματικού Λυκείου (Τ.Ε.Λ.) που προβλεπόταν στην 233.Γ/8/Γ2/2248/86 απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Β΄ 379) ή Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου (Ε.Π.Λ.) που προβλεπόταν στην παράγραφο 2 του άρθρου 7 του π.δ. 376/1993 (Α΄ 159), για την παρακολούθηση προγράμματος σπουδών διαφορετικού τομέα από αυτό στον οποίο εντάσσεται η ειδικότητα του πτυχίου τους. Με την εγγραφή τους οι μαθητές δηλώνουν τον επαγγελματικό τομέα που επιθυμούν να παρακολουθήσουν.

3. Στα τμήματα ειδικότητας της Γ΄ τάξης εγγράφονται οι προαγόμενοι από τη Β΄ τάξη του τεχνολογικού λυκείου. Οι μαθητές εγγράφονται σε τμήμα ειδικότητας που είναι αντίστοιχο ή συναφές με τον επαγγελματικό τομέα που παρακολούθησαν στη Β΄ τάξη. Στη Γ΄ τάξη εγγράφονται, επίσης, οι απόφοιτοι τεχνολογικού λυκείου και οι κάτοχοι πτυχίου ΕΠΑ.Λ. ή Α΄ ή Β΄ Κύκλου Τ.Ε.Ε. ή Τ.Ε.Λ. ή Ε.Π.Λ. για την παρακολούθηση άλλης ειδικότητας του ίδιου τομέα καθώς και οι απόφοιτοι του τμήματος γενικής παιδείας του τεχνολογικού λυκείου για την παρακολούθηση προγράμματος σπουδών ειδικότητας που εντάσσεται στον τομέα που παρακολούθησαν στη Β΄ τάξη.

4. Οι μαθητές των τμημάτων ειδικότητας της Β΄ και Γ΄ τάξης που είναι κάτοχοι απολυτηρίου λυκείου ή άλλου ισότιμου τίτλου υποχρεούνται στην παρακολούθηση μόνο των μαθημάτων επαγγελματικής κατεύθυνσης.

5. Στο τμήμα γενικής παιδείας της Γ΄ τάξης εγγράφονται οι προαγόμενοι από τη Β΄ τάξη του τεχνολογικού λυκείου, καθώς και οι απόφοιτοι τμήματος ειδικότητας του τεχνολογικού λυκείου. Η ταυτόχρονη εγγραφή σε τμήμα ειδικότητας και σε τμήμα γενικής παιδείας δεν επιτρέπεται.  

6. Στα τμήματα εξειδίκευσης εγγράφονται οι απόφοιτοι των τμημάτων ειδικότητας των τεχνολογικών λυκείων. Στα τμήματα εξειδίκευσης εγγράφονται, επίσης, οι κάτοχοι πτυχίου ειδικότητας ΕΠΑ.Λ. ή Τ.Ε.Ε. Β΄ κύκλου ή Τ.Ε.Λ. ή Ε.Π.Λ.. Οι απόφοιτοι και οι κάτοχοι των πτυχίων των προηγούμενων περιπτώσεων εγγράφονται σε τμήμα εξειδίκευσης αντίστοιχης ή συναφούς με την ειδικότητα του πτυχίου τους.

Άρθρο 7
Αξιολόγηση – υποτροφίες

1. Οι μαθητές των τεχνολογικών λυκείων αξιολογούνται με βάση:
α) τη συμμετοχή τους στη μαθησιακή διαδικασία που πραγματοποιείται στην τάξη,
β) την επίδοσής τους στις γραπτές δοκιμασίες αξιολόγησης κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους, οι οποίες διακρίνονται σε ενδιάμεσες και  τελικές, και
γ) τις ερευνητικές εργασίες ή τη συμμετοχή στις ειδικές θεματικές δραστηριότητες.

2. Στους μαθητές των τεχνολογικών λυκείων μπορεί να χορηγούνται  υποτροφίες ή βραβεία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2158/1993 (Α΄109), όπως ισχύουν κάθε φορά. Για τη σύνταξη των σχετικών προγραμμάτων σύμφωνα με την περίπτωση α) της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ν. 2158/1993 λαμβάνονται υπόψη εκπαιδευτικά, κοινωνικά κριτήρια και αναπτυξιακά, όπως είναι η σχολική επίδοση, η οικογενειακή κατάσταση, το εισόδημα και οι επαγγελματικοί τομείς, ειδικότητες και εξειδικεύσεις που χαρακτηρίζονται από το Συμβούλιο Δια Βίου Μάθησης και Σύνδεσης με την Απασχόληση που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 5 του ν 3879/2010 (Α΄ 163) ως ιδιαιτέρως σημαντικοί για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας .  

Άρθρο 8
Τίτλοι σπουδών

1. Στους αποφοίτους των τμημάτων ειδικότητας χορηγείται απολυτήριο λυκείου και πτυχίο ειδικότητας το οποίο είναι ισότιμο με το πτυχίο επιπέδου 3 που προβλέπεται στην περίπτωση γ) της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ν. 2009/1992 (Α΄ 18). Σε όσους είναι ήδη κάτοχοι απολυτηρίου λυκείου ή άλλου ισότιμου τίτλου χορηγείται μόνο πτυχίο ειδικότητας.

2. Στους αποφοίτους του τμήματος γενικής παιδείας χορηγείται απολυτήριο λυκείου. Σε όσους είναι ήδη κάτοχοι απολυτηρίου λυκείου χορηγείται βεβαίωση επιτυχούς παρακολούθησης του τμήματος γενικής παιδείας.

3. Τα απολυτήρια λυκείου των παραγράφων 1 και 2 είναι ισότιμα με το απολυτήριο γενικού λυκείου.

4. Στους αποφοίτους των τμημάτων εξειδίκευσης χορηγείται βεβαίωση επιτυχούς παρακολούθησης. Οι απόφοιτοι των τμημάτων εξειδίκευσης μπορούν να αποκτήσουν το δίπλωμα που προβλέπεται στην περίπτωση δ) της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ν. 2009/1992. Ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.) αποτελεί τον αποκλειστικό φορέα που εφαρμόζει τις διαδικασίες πιστοποίησης προσόντων για την χορήγηση του ανωτέρω διπλώματος στους αποφοίτους των τμημάτων εξειδίκευσης.

Άρθρο 9
Δυνατότητες αποφοίτων

1. Οι απόφοιτοι των τμημάτων ειδικότητας μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους:
α) σε τμήματα εξειδίκευσης του τεχνολογικού λυκείου ή σε τμήματα γενικής παιδείας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 5 και 4 του άρθρου 6, αντίστοιχα,
β) σε φορείς παροχής μεταλυκειακής, μη τυπικής εκπαίδευσης, όπως τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) και τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Κ.Ε.Κ.) που προβλέπονται στα άρθρα 12 και 13, αντίστοιχα, του ν. 3879/2010 (Α΄ 163), καθώς και τα Κέντρα Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης (ΚΕ.Μ.Ε.) και τα Εργαστήρια Ελευθέρων Σπουδών (Ε.Ε.Σ.) που προβλέπονται στα άρθρα 1 και 11 του ν. 3696/2008 (Α΄ 177), αντίστοιχα, και
γ) στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 13.

2. Οι απόφοιτοι του τμήματος γενικής παιδείας μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους:
α) σε τμήματα ειδικότητας του τεχνολογικού λυκείου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 3 του άρθρου 6
β) σε φορείς μεταλυκειακής, μη τυπικής εκπαίδευσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτωση β) της προηγούμενης παραγράφου και
γ) στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ύστερα από επιτυχή συμμετοχή στις διαδικασίες εισαγωγής που ισχύουν κάθε φορά για τους αποφοίτους των γενικών λυκείων και με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις.

3. Οι απόφοιτοι των τμημάτων εξειδίκευσης μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε ιδρύματα του τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 13.

4.  Τα μαθησιακά αποτελέσματα των τμημάτων ειδικότητας και των τμημάτων εξειδίκευσης του τεχνολογικού λυκείου κατατάσσονται σε επίπεδα του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 16 του ν. 3879/2010.

5. Τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων του τεχνολογικού λυκείου, καθώς και των αποφοίτων των τμημάτων εξειδίκευσης, καθορίζονται με προεδρικά διατάγματα, τα οποία εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 9 του άρθρου 4 του ν. 3879/2010.

Άρθρο 10
Προγραμματικές συμβάσεις και συμβάσεις συνεργασίας    
1. Το Δημόσιο μπορεί, με αποκλειστικό σκοπό την πληρέστερη παροχή τεχνικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης και τον εμπλουτισμό των θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων των μαθητών των τεχνολογικών λυκείων, περιλαμβανομένων και των μαθητών των τμημάτων εξειδίκευσης, να συνάπτει:
α) προγραμματικές συμβάσεις με Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α΄ και β΄ βαθμού και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που ελέγχονται και χρηματοδοτούνται, κυρίως, από το Δημόσιο, τα Ν.Π.Δ.Δ. και τους Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού, στις οποίες μπορούν να συμμετέχουν, ως τρίτοι συμβαλλόμενοι, και φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα ή
β) συμβάσεις συνεργασίας με φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα.
Αρμόδιος για την υπογραφή των ανωτέρω συμβάσεων είναι ο Υπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

2. Οι συμβάσεις που προβλέπονται στην προηγούμενη παράγραφο έχουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω αντικείμενα:
α) την πραγματοποίηση της πρακτικής άσκησης των μαθητών σε χώρους εργασίας,
β) την πραγματοποίηση, με τη συμμετοχή των μαθητών, μικρής κλίμακας προγραμμάτων τεχνολογικών εφαρμογών,
γ) την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών τεχνικών ειδικοτήτων, σε θέματα του γνωστικού αντικειμένου του κλάδου τους και
δ) τη συμπαραγωγή προϊόντων ή την παροχή κοινωφελών υπηρεσιών, σε μικρή κλίμακα, με τη συμμετοχή των μαθητών.

 3. α) Κατά την εκτέλεση του αντικειμένου των συμβάσεων που προβλέπεται στην περίπτωση α΄ της προηγούμενης παραγράφου, η πρακτική άσκηση των μαθητών πραγματοποιείται πάντοτε με την επίβλεψη εκπαιδευτικών και δεν επιτρέπεται να αφορά δραστηριότητες ή έργα στα οποία απαγορεύεται να απασχολούνται ανήλικοι, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις οικείες διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.
β) Τα αντικείμενα των συμβάσεων που προβλέπονται στις περιπτώσεις β) και δ) της προηγούμενης παραγράφου σχετίζονται, υποχρεωτικά, με το περιεχόμενο των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών των τεχνολογικών λυκείων.

4. Στις προγραμματικές συμβάσεις και τις συμβάσεις συνεργασίας ορίζονται, αναγκαίως, τα ακόλουθα:
α) το αντικείμενο και ο ειδικότερος σκοπός της σύμβασης,
β) ο προϋπολογισμός της και οι πόροι από τους οποίους θα καλυφθούν οι αναλαμβανόμενες οικονομικές υποχρεώσεις,
γ) τα αναγκαία μέτρα που οφείλουν να λαμβάνουν οι αντισυμβαλλόμενοι του Δημοσίου, για την εξασφάλιση συνθηκών ασφάλειας και υγιεινής των μαθητών και των εκπαιδευτικών, λαμβανομένων υπόψη των εκάστοτε ισχυουσών διατάξεων για την προστασία των νέων και των εργαζομένων, κατά την εργασία,
δ) τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των συμβαλλόμενων μερών και
ε) η διάρκεια της σύμβασης, οι λόγοι καταγγελίας της και οι συνέπειές της.  

5. Στις συμβάσεις με αντικείμενο την συμπαραγωγή προϊόντων ή την παροχή κοινωφελών υπηρεσιών προσδιορίζονται με σαφήνεια τα οφέλη της σχολικής μονάδας που μετέχει στη σύμβαση. Τα έσοδα από την εκτέλεση της σύμβασης αποτελούν οικονομικό πόρο της οικείας σχολικής επιτροπής, η οποία τα διαθέτει, κατά προτεραιότητα, για την κάλυψη τυχόν αναγκών σε εργαστηριακό εξοπλισμό του τεχνολογικού λυκείου ή του Σ.Ε.Κ. του οποίου οι μαθητές συμμετείχαν στην εκτέλεση της σύμβασης.

Άρθρο 11
Ειδικά θέματα πρακτικής άσκησης 
1.  Η έκδοση των πιστοποιητικών υγείας και οι ιατρικές πράξεις που απαιτούνται για την πρακτική άσκηση σε χώρους εργασίας, εφόσον οι μαθητές δεν είναι άμεσα ή έμμεσα ασφαλισμένοι, γίνονται δωρεάν από δημόσια νοσοκομεία ή από γιατρούς συμβεβλημένους με το Δημόσιο ή με φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

2. Το Δημόσιο καλύπτει τις δαπάνες της ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης των μαθητών που έπαθαν ατύχημα κατά την άσκηση στα Σ.Ε. των τεχνολογικών λυκείων, στα Σ.Ε.Κ. ή στους χώρους εργασίας, κατά το μέρος που οι δαπάνες αυτές δεν καλύπτονται από άμεση ή έμμεση ασφάλιση.

Άρθρο 12
Ιδιωτικά τεχνολογικά λύκεια

1. Φυσικά ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μπορούν να ιδρύουν και να λειτουργούν ιδιωτικά τεχνολογικά λύκεια, τα οποία διέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, καθώς και τις διατάξεις του ν. 682/1977 (Α΄ 244), όπως ισχύει, και τα οποία είναι ισότιμα προς τα δημόσια τεχνολογικά λύκεια.

2. Τα ιδιωτικά τεχνολογικά λύκεια υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και εποπτεύονται από τις περιφερειακές του υπηρεσίες. Με την επιφύλαξη των άρθρων 3, 4 και 5, το ωρολόγιο και αναλυτικό πρόγραμμα διδασκαλίας καθώς και το ωράριο λειτουργίας των ιδιωτικών τεχνολογικών λυκείων επιτρέπεται να διαφοροποιούνται από τα αντίστοιχα των δημόσιων.

3. Οι τίτλοι σπουδών που χορηγούνται από τα ιδιωτικά τεχνολογικά λύκεια είναι ισότιμοι με τους αντίστοιχους τίτλους των δημόσιων τεχνολογικών λυκείων.

4. Για την προσθήκη τομέων και ειδικοτήτων, καθώς και τμημάτων εξειδίκευσης, στα ιδιωτικά τεχνολογικά λύκεια καταβάλλεται παράβολο υπέρ του Δημοσίου, το ύψος του οποίου προσδιορίζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτωση ιστ) της παραγράφου 4 του άρθρου 14.

5. Η επιτροπή καταλληλότητας διδακτηρίων που προβλέπεται στο άρθρο 40 του ν. 682/1977, προκειμένου για τα ιδιωτικά τεχνολογικά λύκεια, συγκροτείται με απόφαση του περιφερειακού διευθυντή εκπαίδευσης στην περιοχή αρμοδιότητας του οποίου πρόκειται να λειτουργήσει το ιδιωτικό τεχνολογικό λύκειο και αποτελείται από τα ακόλουθα μέλη:
α) το διευθυντή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή αρμοδιότητας του οποίου πρόκειται να λειτουργήσει το ιδιωτικό τεχνολογικό λύκειο, ως πρόεδρο,
β) τον προϊστάμενο του πολεοδομικού γραφείου του οικείου Δήμου ή το νόμιμο αναπληρωτή του,
γ) έναν ιατρό που ορίζεται από την οικεία Περιφέρεια και
δ) δύο εκπαιδευτικούς δημόσιων τεχνολογικών λυκείων, με αναθέσεις μαθημάτων ίδιες ή σχετικές με τις ειδικότητες που πρόκειται να λειτουργήσουν στο ιδιωτικό τεχνολογικό λύκειο.
Γραμματέας της επιτροπής ορίζεται εκπαιδευτικός ή διοικητικός υπάλληλος.

6. Η επιτροπή που προβλέπεται στην προηγούμενη παράγραφο γνωμοδοτεί για την καταλληλότητα των κτηριακών εγκαταστάσεων και του εργαστηριακού εξοπλισμού των διδακτηρίων που λειτουργούν στα ιδιωτικά τεχνολογικά λύκεια.

Άρθρο 13
Πρόσβαση των αποφοίτων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

1. Οι απόφοιτοι των τμημάτων ειδικότητας των τεχνολογικών λυκείων μπορούν, ύστερα από τη συμμετοχή τους σε πανελλαδικές εξετάσεις, να εισάγονται:
α) σε σχολές των ιδρυμάτων του τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, για σπουδές σε γνωστικά αντικείμενα αντίστοιχα ή συναφή με τα γνωστικά αντικείμενα των τομέων ή ειδικοτήτων του τεχνολογικού λυκείου και
β) στις Ανώτερες Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης, στις Ανώτερες Στρατιωτικές Σχολές Υπαξιωματικών, στη Σχολή Αστυφυλάκων και στις Σχολές της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού.

2. Η εισαγωγή των αποφοίτων των τμημάτων ειδικότητας των τεχνολογικών λυκείων στις σχολές της παραγράφου 1 γίνεται σε συγκεκριμένο ποσοστό θέσεων επί του συνολικού αριθμού εισακτέων για κάθε μία από τις σχολές αυτές.

3. Οι υποψήφιοι για την εισαγωγή σύμφωνα με την παράγραφο 1 εξετάζονται σε τρία μαθήματα της Γ΄ τάξης, από τα οποία τα δύο είναι γενικής παιδείας, με συντελεστή βαρύτητας ένα, και το ένα ειδικότητας, με συντελεστή βαρύτητας δύο. Οι υποψήφιοι εξετάζονται, επιπλέον, στα ειδικά μαθήματα που, κατά περίπτωση, απαιτούνται για την εισαγωγή στα ιδρύματα και τις σχολές που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Για τις εξετάσεις στα ειδικά μαθήματα εφαρμόζονται οι διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά για τους υποψηφίους οι οποίοι είναι απόφοιτοι γενικού λυκείου.

4. Οι απόφοιτοι των τμημάτων γενικής παιδείας της Γ΄ τάξης των τεχνολογικών λυκείων εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτωση γ) της παραγράφου 2 του άρθρου 9.

5. Οι απόφοιτοι των τμημάτων εξειδίκευσης των τεχνολογικών λυκείων που είναι κάτοχοι του διπλώματος που προβλέπεται στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 8 εισάγονται, χωρίς εξετάσεις, στις σχολές των ιδρυμάτων του τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, καθώς στις Ανώτερες Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης και τις Σχολές της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού, για σπουδές σε γνωστικά αντικείμενα αντίστοιχα ή συναφή με το γνωστικό αντικείμενο της εξειδίκευσής τους, σε ποσοστό θέσεων επί του συνολικού αριθμού εισακτέων και με τα ειδικότερα κριτήρια και τη διαδικασία που καθορίζονται σύμφωνα με την περίπτωση δ) της παραγράφου 1 και την παράγραφο 2 του άρθρου 15.

6. Για όσα θέματα δεν ρυθμίζονται από τις διατάξεις του παρόντος ισχύουν οι διατάξεις που ρυθμίζουν την εισαγωγή των αποφοίτων των γενικών λυκείων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

7. Από το ακαδημαϊκό έτος 2013 – 2014 και εφεξής, για τους κατόχους απολυτηρίου ΕΠΑ.Λ., πτυχίου Β΄ κύκλου Τ.Ε.Ε. ή Τ.Ε.Λ. ή ναυτικών λυκείων, ισχύουν τα προβλεπόμενα στις παραγράφους 1, 2, 3 και 6 του παρόντος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΙΚΕΣ, ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 14
Εξουσιοδοτικές διατάξεις για την οργάνωση και λειτουργία των τεχνολογικών λυκείων

1. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, καθορίζονται:
α) ο τρόπος, η διαδικασία και τα όργανα αξιολόγησης των μαθητών των τεχνολογικών λυκείων, περιλαμβανομένων και των μαθητών των τμημάτων εξειδίκευσης,
β) τα πειθαρχικά παραπτώματα και οι ποινές που επιβάλλονται στους μαθητές, καθώς και τα αρμόδια όργανα και η διαδικασία για την επιβολή τους,
γ) τα αρμόδια όργανα, οι διαδικασίες και τα κριτήρια για τη διασφάλιση της ποιότητας στο τεχνολογικό λύκειο και στα τμήματα τεχνικής – επαγγελματικής εξειδίκευσης λαμβανομένης υπόψη της Σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009 (Ε.Ε. C 155/02 της 8-7-2009) για τη δημιουργία ευρωπαϊκού πλαισίου αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και
δ) οι διαδικασίες πιστοποίησης προσόντων από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. για την χορήγηση του διπλώματος που προβλέπεται στην περίπτωση δ) της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ν. 2009/1992 στους αποφοίτους των τμημάτων εξειδίκευσης του τεχνολογικού λυκείου.

2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ρυθμίζονται ο τρόπος κάλυψης των δαπανών, οι προϋποθέσεις και τα θέματα που αφορούν την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 11.

3. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου Δια Βίου Μάθησης και Σύνδεσης με την Απασχόληση που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 5 του ν. 3879/2010 (Α΄ 163) και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ορίζονται οι τομείς και οι ειδικότητες του τεχνολογικού λυκείου, καθώς και οι εξειδικεύσεις των τμημάτων εξειδίκευσης.

4. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως:
α) καθορίζονται οι τομείς και οι ειδικότητες που λειτουργούν σε κάθε τεχνολογικό λύκειο,
β) οργανώνονται τμήματα εξειδίκευσης σε τεχνολογικά λύκεια,
γ) οργανώνονται τμήματα γενικής παιδείας σε τεχνολογικά λύκεια,
δ) καθορίζονται τα διδασκόμενα μαθήματα και τα ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα σπουδών για κάθε τάξη του τεχνολογικού λυκείου, καθώς και για τα τμήματα εξειδίκευσης,
ε) ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν την πραγματοποίηση της ειδικής θεματικής δραστηριότητας, της πρακτικής άσκησης και της μαθητείας,
στ) ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τη διαγνωστική εξέταση που προβλέπεται στην παράγραφο 10 του άρθρου 3,
ζ) ορίζονται ο χρόνος έναρξης και λήξης του σχολικού και διδακτικού έτους, η διάρκεια των διδακτικών περιόδων, οι αργίες και οι διακοπές,
η) καθορίζονται η διαδικασία, οι λόγοι και τα όργανα που αποφασίζουν για τη διακοπή των μαθημάτων και τον τρόπο αναπλήρωσής τους ή/και τη συμπλήρωσή τους με παράταση του διδακτικού έτους,
θ) ρυθμίζονται θέματα που αφορούν την οργάνωση της μαθητικής ζωής καθώς και τη διεξαγωγή των σχολικών εκδηλώσεων, περιπάτων, διδακτικών επισκέψεων, μετακινήσεων και εκδρομών στο εσωτερικό και το εξωτερικό,
ι) καθορίζονται οι κατηγορίες μαθητών για τους οποίους είναι ιδιαίτερα δυσχερής η παρακολούθηση του προγράμματος των ημερήσιων τεχνολογικών λυκείων και ο τρόπος διαπίστωσης της υπαγωγής στις κατηγορίες αυτές, καθώς και ο τρόπος διαπίστωσης της ιδιότητας του εργαζομένου για τη φοίτηση σε εσπερινό τεχνολογικό λύκειο,
ια) μετατρέπονται τεχνολογικά λύκεια από ημερήσια σε εσπερινά και αντίστροφα,
ιβ) ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν την εγγραφή ή τη μετεγγραφή των μαθητών, καθώς και κάθε θέμα που αφορά τη φοίτησή τους,
ιγ) καθορίζονται ο μέγιστος αριθμός μαθητών ανά τάξη ή τμήμα τάξης ή άλλη ενότητα,
ιδ) καθορίζονται ο τύπος και το περιεχόμενο του απολυτηρίου και των λοιπών τίτλων σπουδών που χορηγούνται στους αποφοίτους,
 ιε) ρυθμίζονται τα θέματα που προκύπτουν από την κατάργηση ή συγχώνευση τομέων και ειδικοτήτων, ιδίως σε ότι αφορά την εξακολούθηση της φοίτησης των μαθητών,
ιστ) προσδιορίζεται το ύψος του παραβόλου που καταβάλλεται για την προσθήκη τομέων, ειδικοτήτων και τμημάτων εξειδίκευσης στα ιδιωτικά τεχνολογικά λύκεια και
ιζ) ρυθμίζονται τα λοιπά θέματα λεπτομερειακού χαρακτήρα που αφορούν την οργάνωση και λειτουργία των τεχνολογικών λυκείων.   

5. Για τα θέματα των περιπτώσεων α) και β) παραγράφου 4 απαιτείται γνώμη του οικείου περιφερειακού συμβουλίου, η οποία εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της περιφερειακής επιτροπής επαγγελματικής κατάρτισης που προβλέπεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 7 του ν. 3879/2010. Για τη σύνταξη της οικείας εισήγησης η περιφερειακή επιτροπή επαγγελματικής κατάρτισης συνεκτιμά τις ανάγκες της περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης και τις ευκαιρίες και προοπτικές απασχόλησης που μπορούν να προσφέρουν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της οικείας Περιφέρειας.

6. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του οικείου περιφερειακού συμβουλίου που στηρίζεται σε τεκμηριωμένη μελέτη βιωσιμότητας της περιφερειακής επιτροπής επαγγελματικής κατάρτισης, τεχνολογικά λύκεια μπορεί να χαρακτηρίζονται αποκλειστικής επαγγελματικής εκπαίδευσης για τους τομείς Ναυτιλίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τουρισμού. Στα τεχνολογικά λύκεια αποκλειστικής επαγγελματικής εκπαίδευσης λειτουργεί μόνο ο αντίστοιχος τομέας καθώς και οι συναφείς ειδικότητες και εξειδικεύσεις.

7. Για τον καθορισμό των μαθημάτων ευρύτερου περιεχομένου που προβλέπονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 4 και των ωρολογίων και αναλυτικών προγραμμάτων τους, σύμφωνα με την περίπτωση δ) της παραγράφου 4, απαιτείται γνώμη του Συμβουλίου Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Σ.Α.Τ.Ε.).

8. Με απόφαση του οικείου διευθυντή εκπαίδευσης, ύστερα από γνώμη του συλλόγου των διδασκόντων  του τεχνολογικού λυκείου και, αναφορικά με τη δυνατότητα εργαστηριακής υποστήριξης, του διευθυντή του οικείου Σ.Ε.Κ., τα τμήματα εξειδίκευσης μπορεί να λειτουργούν με απογευματινό ωράριο λειτουργίας.

Άρθρο 15
Εξουσιοδοτικές διατάξεις για την πρόσβαση των αποφοίτων  στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

1. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Σ.Α.Τ.Ε. και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται:
 α) τα προγράμματα σπουδών των σχολών που αναφέρονται στην περίπτωση α) της παραγράφου 1 του άρθρου 13, των οποίων τα γνωστικά αντικείμενα είναι αντίστοιχα ή συναφή με τα γνωστικά αντικείμενα των τομέων ή ειδικοτήτων του τεχνολογικού λυκείου,
β) τα μαθήματα ειδικότητας που προβλέπονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 13,
γ) το κατά τις παραγράφους 2 και 5 του άρθρου 13 ποσοστό θέσεων εισακτέων στις σχολές των ιδρυμάτων του τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης και
δ) τα ειδικότερα κριτήρια και η διαδικασία για την κατά την παράγραφο 5 του άρθρου 13 εισαγωγή των αποφοίτων των τμημάτων εξειδίκευσης στις σχολές των ιδρυμάτων του τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης.

2. Τα θέματα που προβλέπονται στην προηγούμενη παράγραφο ρυθμίζονται, προκειμένου για την εισαγωγή των αποφοίτων του τεχνολογικού λυκείου στις σχολές που αναφέρονται στην περίπτωση β) της παραγράφου 1 του άρθρου 13, με κοινή απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

3. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ρυθμίζονται τα λοιπά θέματα λεπτομερειακού χαρακτήρα που αφορούν την οργάνωση και εφαρμογή των διαδικασιών πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση των αποφοίτων του τεχνολογικού λυκείου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13.

Άρθρο 16
Μεταβατικές διατάξεις

1. Τα δημόσια Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.) και οι δημόσιες Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑ.Σ.) που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, από τη λήξη του διδακτικού έτους 2011 – 2012 μετατρέπονται αυτοδικαίως σε τεχνολογικά λύκεια. Η λειτουργία των τεχνολογικών λυκείων σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου αρχίζει:
α) για την Α΄ και Β΄ τάξη από το σχολικό έτος 2012 – 2013,
β) για τη Γ΄ τάξη και τα τμήματα εξειδίκευσης από το σχολικό έτος 2013 – 2014 και
γ) για τη Δ΄ τάξη των εσπερινών λυκείων από το σχολικό έτος 2014 – 2015.

2. Οι μαθητές που κατά το σχολικό έτος 2011 – 2012 φοιτούν στην Α΄ τάξη των ημερήσιων γενικών λυκείων και των ΕΠΑ.Λ. και οι μαθητές που φοιτούν στη Β΄ τάξη των εσπερινών γενικών λυκείων, εφόσον προαχθούν, μπορούν να εγγραφούν και να φοιτήσουν στη Β΄ τάξη των ημερήσιων τεχνολογικών λυκείων και στη Γ΄ τάξη των εσπερινών, αντίστοιχα, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Οι μαθητές που κατά το ίδιο σχολικό έτος φοιτούν στις λοιπές τάξεις των ΕΠΑ.Λ. και Ε.ΠΑΣ. συνεχίζουν και ολοκληρώνουν τη φοίτησή τους στις σχολικές μονάδες που μετατρέπονται σε τεχνολογικά λύκεια, σύμφωνα με τις κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ισχύουσες διατάξεις.

3. Οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στα δημόσια ΕΠΑ.Λ. και ΕΠΑ.Σ., από τη μετατροπή τους σε τεχνολογικά λύκεια υπηρετούν στα λύκεια αυτά. Οι διευθυντές και οι υποδιευθυντές που υπηρετούν με θητεία στα ΕΠΑ.Λ. και ΕΠΑ.Σ., από τη μετατροπή τους σε τεχνολογικά λύκεια, καταλαμβάνουν, αυτοδικαίως, τις αντίστοιχες θέσεις των τεχνολογικών λυκείων.  

4. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τα ιδιωτικά ΕΠΑ.Λ. και οι ιδιωτικές ΕΠΑ.Σ. μετατρέπονται από τη λήξη του διδακτικού έτους 2011 – 2012 σε ιδιωτικά τεχνολογικά λύκεια, ύστερα από σχετική αίτηση του ιδιοκτήτη τους που υποβάλλεται το αργότερο μέσα σε τρεις μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Ιδιωτικά ΕΠΑ.Λ. και ιδιωτικές ΕΠΑ.Σ. για τα οποία δεν υποβάλλεται αίτηση μετατροπής σε ιδιωτικό τεχνολογικό λύκειο εξακολουθούν να λειτουργούν, χωρίς την εγγραφή νέων μαθητών, για την ολοκλήρωση των σπουδών των μαθητών που φοιτούν ήδη σε αυτά, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου διατάξεις. Ύστερα από την αποφοίτηση των μαθητών αυτών  και σε κάθε περίπτωση από τη λήξη του διδακτικού έτους 2013 – 2014 για τις ημερήσιες σχολικές μονάδες και από τη λήξη του διδακτικού έτους 2014 – 2015 για τις εσπερινές, οι μονάδες αυτές μπορούν να λειτουργούν ως φορείς της μη τυπικής εκπαίδευσης, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

5. Οι  απολυτήριοι τίτλοι και τα πτυχία των ΕΠΑ.Λ. και οι ισότιμοι με αυτά τίτλοι σπουδών είναι ισότιμοι με τους απολυτήριους τίτλους και τα πτυχία των τεχνολογικών λυκείων, αντίστοιχα. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως:
α) αναγνωρίζεται η ισοτιμία μεταξύ των τίτλων σπουδών των λοιπών σχολικών μονάδων δευτεροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης μεταξύ τους, καθώς και με τους τίτλους σπουδών του τεχνολογικού λυκείου και
β) καθορίζεται, ύστερα από σύγκριση των ωρολογίων και αναλυτικών προγραμμάτων, η αντιστοιχία ή η συνάφεια των ειδικοτήτων των σχολικών μονάδων δευτεροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης μεταξύ τους, καθώς και με τις ειδικότητες των τεχνολογικών λυκείων. Οι απόφοιτοι κάθε ειδικότητας των τεχνολογικών λυκείων, πέραν των επαγγελματικών δικαιωμάτων που καθορίζονται σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 7, έχουν και τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των κατά το προηγούμενο εδάφιο αντίστοιχων ή συναφών ειδικοτήτων.  

6. Οι διατάξεις του άρθρου 6 που αφορούν τις εγγραφές των κατόχων απολυτηρίου τεχνολογικού λυκείου εφαρμόζονται και για τους κατόχους ισότιμων τίτλων σπουδών, αντίστοιχης ή συναφούς ειδικότητας, άλλων σχολικών μονάδων δευτεροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης.

7. Έως την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων που προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, τα αντίστοιχα θέματα ρυθμίζονται από τις διατάξεις που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, εφόσον δεν αντίκεινται στις διατάξεις του παρόντος. Για το σχολικό έτος 2011 – 2012, τα θέματα που αφορούν τις κάθε είδους εξετάσεις και την αξιολόγηση των μαθητών των ΕΠΑ.Λ. και των ΕΠΑ.Σ. μπορούν να ρυθμιστούν με τα προεδρικά διατάγματα που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 3 του άρθρου 18 του ν. 3475/2006 (Α΄ 146) αναδρομικά από την έναρξη του σχολικού αυτού έτους.

8. Όπου στις διατάξεις του παρόντος νόμου γίνεται αναφορά σε σχολές των ιδρυμάτων του τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, έως τη συγκρότηση των σχολών σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4009/2011 (Α΄ 195), κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στην παράγραφο 7 του άρθρου 76 του νόμου αυτού, νοούνται τα τμήματα που προβλέπονται στο ν. 1404/1983 (Α΄ 173).

9. Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου για τον ορισμό των τομέων και των ειδικοτήτων του τεχνολογικού λυκείου καθώς και των εξειδικεύσεων των τμημάτων εξειδίκευσης, που προβλέπεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 14, δεν απαιτείται η γνώμη του Συμβουλίου Δια Βίου Μάθησης και Σύνδεσης με την Απασχόληση. Οι τομείς και οι ειδικότητες του τεχνολογικού λυκείου, καθώς και οι εξειδικεύσεις των τμημάτων εξειδίκευσης επανεκτιμώνται, αξιολογούνται και, αν κριθεί σκόπιμο, επανακαθορίζονται το αργότερο μέσα σε έξι έτη από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.

Άρθρο 17
ΕΠΑ.Σ. αρμοδιότητας άλλων Υπουργείων ή Ν.Π.Δ.Δ. ή Κρατικών Ν.Π.Ι.Δ.
1. Οι ΕΠΑ.Σ. που αποτελούν εκπαιδευτικές μονάδες Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ. που εποπτεύονται από άλλα Υπουργεία ή ανήκουν στην αρμοδιότητα άλλων Υπουργείων, από τη λήξη του διδακτικού έτους 2011 – 2012 μετατρέπονται, αυτοδικαίως, σε φορείς μεταγυμνασιακής επαγγελματικής εκπαίδευσης και αρχικής κατάρτισης. Η λειτουργία των ΕΠΑ.Σ. ως φορέων μεταγυμνασιακής επαγγελματικής εκπαίδευσης και αρχικής κατάρτισης αρχίζει για την Α΄ τάξη από το σχολικό έτος 2012 – 2013 και για τη Β΄ τάξη από το σχολικό έτος 2013 – 2014.

2. Η φοίτηση στις ΕΠΑ.Σ. είναι διετής και περιλαμβάνει τις τάξεις Α΄ και Β΄ οι οποίες οργανώνονται σε ειδικότητες. Αν εφαρμόζονται προγράμματα άσκησης στο επάγγελμα ή προγράμματα μαθητείας, η φοίτηση μπορεί να επιμηκύνεται έως και ένα έτος ακόμη. Τα προγράμματα κατάρτισης περιλαμβάνουν τεχνικά – επαγγελματικά μαθήματα και εργαστηριακές ασκήσεις.

3. α) Στην Α΄ τάξη των ΕΠΑ.Σ. εγγράφονται, χωρίς εξετάσεις, απόφοιτοι Γυμνασίου.
β) Στη Β΄ τάξη εγγράφονται οι προαγόμενοι στη Β΄ τάξη των ΕΠΑ.Σ..

4. Στους αποφοίτους των ΕΠΑ.Σ. χορηγείται πτυχίο επιπέδου 2 της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ν. 2009/1992. Στους αποφοίτους ΕΠΑ.Σ. μπορεί να χορηγείται πτυχίο επιπέδου 3 της περίπτωσης γ΄ της ως άνω παραγράφου εφόσον το πρόγραμμα σπουδών τους διαρκεί τρία έτη.

5. Εφόσον σε πρόγραμμα σπουδών Α΄ τάξης ΕΠΑ.Σ. περιλαμβάνεται το 70%, τουλάχιστον, των μαθημάτων γενικής παιδείας και βασικών ικανοτήτων, που προβλέπονται στο πρόγραμμα σπουδών της Α΄ του τεχνολογικού λυκείου, επιτρέπεται η μεταγραφή αποφοίτου της Α΄ τάξης ΕΠΑ.Σ. σε Β΄ τάξη του τεχνολογικού λυκείου, ύστερα από εξετάσεις στα οικεία μαθήματα.

6. Εφόσον σε πρόγραμμα σπουδών Β΄ τάξης ΕΠΑ.Σ. περιλαμβάνεται το 70%, τουλάχιστον, των μαθημάτων γενικής παιδείας, που προβλέπονται στο πρόγραμμα σπουδών της Β΄ του τεχνολογικού λυκείου, επιτρέπεται η μεταγραφή αποφοίτου της Β΄ τάξης ΕΠΑ.Σ. σε Γ΄ τάξη του τεχνολογικού λυκείου, ύστερα από εξετάσεις στα οικεία μαθήματα. Για την άσκηση του δικαιώματος του προηγούμενου εδαφίου οι απόφοιτοι των ΕΠΑ.Σ. πρέπει να έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς πρόγραμμα σπουδών Α΄ τάξης ΕΠΑ.Σ. που περιλαμβάνει το 70%, τουλάχιστον, των μαθημάτων γενικής παιδείας και βασικών ικανοτήτων της Α΄ τάξης του τεχνολογικού λυκείου. Οι απόφοιτοι της Β΄ τάξης ΕΠΑ.Σ. εγγράφονται σε αντίστοιχες ή συναφείς ειδικότητες της Γ΄ τάξης του τεχνολογικού λυκείου.

7. Οι εξετάσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 5 και 6 διεξάγονται ανά διεύθυνση δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πριν την έναρξη του διδακτικού έτους.
8. Τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των ΕΠΑ.Σ. καθορίζονται με προεδρικά διατάγματα, τα οποία εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 9 του άρθρου 4 του ν. 3879/2010.

9. Η ίδρυση των ΕΠΑ.Σ. καθώς και η προσθήκη ειδικοτήτων γίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού. Η κατάργηση, η συγχώνευση, η μετονομασία και η μεταφορά της έδρας των ΕΠΑ.Σ. καθώς και η κατάργηση ειδικοτήτων γίνονται με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού.

10. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ύστερα από γνώμη του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π., ρυθμίζονται τα  θέματα που αφορούν τις ΕΠΑ.Σ. σχετικά με:
α) τον καθορισμό των ειδικοτήτων,
β) τα διδασκόμενα μαθήματα, τις εργαστηριακές ασκήσεις και πρακτικές εφαρμογές, τα ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα και τον εξοπλισμό των εργαστηρίων κατά ειδικότητα,
γ) τις εγγραφές, τις μετεγγραφές, τη φοίτηση, τις κάθε είδους εξετάσεις, την αξιολόγηση, τη χορήγηση υποτροφιών και τον τύπο των πτυχίων που προβλέπονται στην παράγραφο 4,
δ) τον ορισμό των κλάδων και ειδικοτήτων των εκπαιδευτικών, που διδάσκουν τα μαθήματα και διεξάγουν τις εργαστηριακές ασκήσεις και τις πρακτικές εφαρμογές και
ε) την αντιστοιχία ή συνάφεια των ειδικοτήτων των προγραμμάτων σπουδών ΕΠΑ.Σ. και τεχνολογικού λυκείου.

11. Με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ρυθμίζονται τα  θέματα που αφορούν τις ΕΠΑ.Σ. σχετικά με:
α) την έναρξη και λήξη του διδακτικού έτους και των διδακτικών περιόδων καθώς και το ωράριο λειτουργίας,
β) την οργάνωση των σχολικών εκδηλώσεων, περιπάτων, επισκέψεων, εκπαιδευτικών ανταλλαγών, αδελφοποιήσεων, εκδρομών και μετακινήσεων των μαθητών στο εσωτερικό και το εξωτερικό καθώς και κάθε άλλο θέμα που αφορά την οργάνωση της μαθητικής ζωής και
γ) κάθε άλλη λεπτομέρεια σχετική με την οργάνωση και λειτουργία τους.

12. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ρυθμίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις εγγραφής των αποφοίτων Α΄ τάξης ΕΠΑ.Σ. στη Β΄ τάξη τεχνολογικού λυκείου, Β΄ τάξης ΕΠΑ.Σ. στη Γ΄ τάξη τεχνολογικού λυκείου καθώς και τα όργανα και η διαδικασία διεξαγωγής των εξετάσεων που προβλέπονται στην παράγραφο 7.

13. Οι  ΕΠΑ.Σ. εξακολουθούν να λειτουργούν, για την ολοκλήρωση των σπουδών των μαθητών που φοιτούν ήδη σε αυτές, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου διατάξεις.

Άρθρο 18
Λοιπές διατάξεις
1. Στο τέλος της περίπτωσης 3 του άρθρου 2 του ν. 3879/2010 προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα ανήκουν και τα τμήματα μεταδευτεροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής εξειδίκευσης των τεχνολογικών λυκείων». 

2. α) Η Περιφερειακή Επιτροπή Επαγγελματικής Κατάρτισης που προβλέπεται στην περίπτωση α΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του ν. 3879/2010 μετονομάζεται σε Περιφερειακή Επιτροπή Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.
β) Στο τελευταίο εδάφιο της περίπτωσης α΄  της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του ν. 3879/2010, ύστερα από τη φράση «Στην Επιτροπή αυτή συμμετέχουν εκπρόσωποι των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών και των λοιπών κοινωνικών φορέων που αντιστοιχούν στους αναπτυξιακούς τομείς της Περιφέρειας, εκπρόσωπος της αντίστοιχης Περιφερειακής Ένωσης Δήμων» τίθεται κόμμα και προστίθεται η φράση «ο οικείος Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης».

3. Στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του ν. 2158/1993, ύστερα από τη φράση «Στους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης» προστίθεται η φράση «και στους μαθητές των τμημάτων μεταδευτεροβάθμιας τεχνικής – επαγγελματικής εξειδίκευσης των τεχνολογικών λυκείων».

4. Η υποπερίπτωση viii) της περίπτωσης α) της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του π.δ. 321/1999 (Α΄ 306) αντικαθίσταται ως εξής: «viii) μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και των τμημάτων μεταδευτεροβάθμιας τεχνικής επαγγελματικής εξειδίκευσης των τεχνολογικών λυκείων.».

5. Στην περίπτωση δ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ν. 2009/1992 προστίθεται υποπερίπτωση δστ΄ ως εξής: «δστ΄. Πτυχίο τμήματος εξειδίκευσης τεχνολογικού λυκείου».

6. Οι διατάξεις των άρθρων 1 έως και 16 εφαρμόζονται και για τις σχολικές μονάδες της Σιβιτανίδειου Δημόσιας Σχολής Τεχνών και Επαγγελμάτων.

Άρθρο 19
Καταργούμενες διατάξεις

Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 16, καταργούνται οι διατάξεις των άρθρων 1, 2, 4 έως και 6 και 8 έως και 19 του ν. 3475/2006 και 1 έως 12 του ν. 3748/2009.

Άρθρο 20
Έναρξη ισχύος

Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις του.