Ετήσια έκθεση για τα ναρκωτικά

Η ετήσια έκθεση του 2011, που ήρθε σήμερα στη δημοσιότητα από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ ), δείχνει ότι η χρήση ναρκωτικών στην Ευρώπη είναι σχετικά σταθερή, ενώ υπάρχουν κάποιες θετικές ενδείξεις ότι η χρήση κοκαΐνης ενδέχεται να έχει φτάσει στο υψηλότερο σημείο της και ότι η χρήση κάνναβης από νέους εξακολουθεί να μειώνεται. 

Όμως, σε αντίθεση με αυτές τις ενδείξεις σταθερότητας στη χρήση πιο καθιερωμένων ναρκωτικών, υπάρχουν στοιχεία για την εμφάνιση νέων απειλών. Μεταξύ άλλων παρατηρείται αυξημένη διαθεσιμότητα συνθετικών ναρκωτικών, ταχεία εμφάνιση νέων ουσιών και διαδεδομένη πολυτοξικομανία (ταυτόχρονη χρήση πολλών ναρκωτικών). Στην έκθεση επισημαίνονται επίσης νέες ανησυχίες για αύξηση των κρουσμάτων HIV σε όσους κάνουν χρήση ναρκωτικών σε ενέσιμη μορφή.

Ιστορικό

Περίπου 14,5 εκατ. Ευρωπαίοι (15 έως 64 ετών) έχουν δοκιμάσει κοκαΐνη στη διάρκεια της ζωής τους, ενώ περίπου 4 εκατομμύρια έκαναν χρήση το περασμένο έτος. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες για τη χρήση κοκαΐνης, υπάρχουν ορισμένες θετικές ενδείξεις στις χώρες που πλήττονται περισσότερο. Παραδείγματος χάρη, στη Δανία, την Ισπανία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο (τέσσερις από τις πέντε χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα χρήσης), αναφέρεται τα τελευταία χρόνια κάποια μείωση της χρήσης κοκαΐνης μεταξύ των νέων ενηλίκων (15–34 ετών).

Περίπου 78 εκατ. Ευρωπαίοι — ένας στους πέντε ενηλίκους ηλικίας 15 έως 64 ετών — έχουν δοκιμάσει κάνναβη στη διάρκεια της ζωής τους, ενώ περίπου 22,5 εκατομμύρια έκαναν χρήση το περασμένο έτος. Αυτό σημαίνει ότι η κατανάλωση κάνναβης εξακολουθεί να παραμένει η πλέον διαδεδομένη μεταξύ των παράνομων ναρκωτικών. Ωστόσο, τα πλέον πρόσφατα ευρωπαϊκά δεδομένα επιβεβαιώνουν μια γενική τάση σταθεροποίησης ή πτώσης της χρήσης κάνναβης από νέους ενηλίκους.

Η έκθεση αποκαλύπτει ότι «παίζεται κρυφτό» στον τομέα των πρόδρομων ουσιών, των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή παράνομων ναρκωτικών. Δείχνει πώς οι παραγωγοί συνθετικών ναρκωτικών χρησιμοποιούν προωθημένες τεχνικές για να παρακάμψουν τους κανόνες που σκοπό έχουν να εμποδίσουν την εκτροπή αυτών των πρόδρομων ουσιών. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται: η παρασκευή πρόδρομων ουσιών από «προ-πρόδρομες» ουσίες ή η συγκάλυψή τους ως μη ελεγχόμενες χημικές ουσίες, που μετατρέπονται εκ νέου μετά την εισαγωγή τους. Πρόσφατες αυξομειώσεις στην αγορά έκστασης αποδεικνύουν αυτό το φαινόμενο.

Η ταχεία εμφάνιση νέων μη ελεγχόμενων ψυχοτρόπων ουσιών (που συχνά πωλούνται ως «νόμιμες διεγερτικές ουσίες») αποτελεί αυξανόμενη πρόκληση. Μετά από τον αριθμό ρεκόρ των 41 νέων ναρκωτικών που γνωστοποιήθηκαν στο ΕΚΠΝΤ και την Ευρωπόλ το 2010 (έναντι 24 το 2009), τα προσωρινά στοιχεία για το 2011 που παρουσιάστηκαν σήμερα δείχνουν ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις μείωσης. Μέχρι στιγμής το 2011, αναφέρθηκαν 39 ουσίες μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης (EWS). Στην πιο πρόσφατη συνοπτική έρευνα του ΕΚΠΝΤ για τους εμπόρους λιανικής μέσω Διαδικτύου νόμιμων διεγερτικών ουσιών (Ιούλιος 2011) εντοπίστηκε ο πρωτοφανής στα χρονικά αριθμός 600 διαδικτυακών καταστημάτων που φέρεται να πωλούν ψυχοδραστικά προϊόντα, ενώ αποκαλύφθηκε ότι προσφέρεται μεγάλη ποικιλία νέων προϊόντων.

Τέλος, η χρήση ηρωίνης εξακολουθεί να ευθύνεται για το μεγαλύτερο μέρος των ασθενειών και θανάτων που συνδέονται με ναρκωτικά στην ΕΕ. Το ΕΚΠΝΤ εκτιμά ότι υπάρχουν άνω των 1,3 εκατομμυρίων τακτικών χρηστών οπιοειδών στην ΕΕ και τη Νορβηγία. Περίπου το ήμισυ των χρηστών ναρκωτικών που υπόκεινται σε ειδικευμένη θεραπεία στην Ευρώπη αναφέρει ότι το πρόβλημα ναρκωτικών που αντιμετωπίζουν οφείλεται κατά κύριο λόγο στα οπιοειδή. Η σημερινή έκθεση τονίζει τις νέες ανησυχίες που υπάρχουν σχετικά με τη χρήση οπιοειδών εκτός από την ηρωίνη και την πιθανότητα εμφάνισης κρουσμάτων HIV σε άτομα που κάνουν χρήση ναρκωτικών σε ενέσιμη μορφή.

Για να καταπολεμηθεί αποτελεσματικότερα το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, η Επιτροπή σκοπεύει επίσης να προτείνει νέους κανόνες για την κατάσχεση και την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων. Οι αλυσίδες διανομής πίσω από το λαθρεμπόριο ναρκωτικών είναι συχνά κυκλώματα οργανωμένου εγκλήματος. Τα κυκλώματα αυτά υποκινούνται από το κέρδος και, συνεπώς, δεν πρέπει να τιμωρούνται μόνο με φυλάκιση, αλλά και με κατάσχεση των παράνομων κερδών που αποκομίζουν, των αυτοκινήτων και της ακίνητης περιουσίας τους, έτσι ώστε μακροπρόθεσμα το οργανωμένο έγκλημα να καταστεί λιγότερο κερδοφόρο.

Για περισσότερες πληροφορίες:

Η έκθεση και ο πλήρης φάκελος τύπου EMCDDA σε 22 γλώσσες (μορφή pdf)

Η Ετήσια έκθεση για τα ναρκωτικά και ο πλήρης φάκελος τύπου EMCDDA και στα Ελληνικά (μορφή pdf)

 Πηγή : Ευρωπαϊκό Κέντρο Πληροφόρησης